«Πέθανε»: Ρήμα ουδέτερης διάθεσης, δηλαδή ρήμα όπου το υποκείμενο ούτε ενεργεί ούτε δέχεται κάποια ενέργεια. Αυτό ήταν το ρήμα που επέλεξαν τα περισσότερα ειδησεογραφικά μέσα προκειμένου να περιγράψουν τον θάνατο του 17χρονου Ρομά, Χρίστου Μιχαλόπουλου (γιατί και οι Ρομά έχουν όνομα πέρα από τη φυλή τους).
Δεν «τον σκότωσαν» (ρήμα ενεργητικής διάθεσης) ούτε καν «σκοτώθηκε». Πέθανε, έτσι απλά. Κάποιες φορές, μάλιστα, το ρήμα συμπληρωνόταν: «από το όπλο του αστυνομικού». Σαν να μην υπήρχε εμπρόθετη δράση από τον αστυνομικό. Σαν το όπλο να το πήρε πάνω του και άρχισε να πυροβολεί.
Περίπου δηλαδή η πρώτη εκδοχή της αστυνομίας η οποία μάλλον δεν έπεισε κανέναν. Ας μην τα βάλουμε όμως πάλι με τους δημοσιογράφους. Πώς να βγεις αντικειμενικός βρίσκοντας επίσημη εκδοχή μέσα σε αυτό το χάος;
Είναι πάντως η τρίτη περίπτωση τέτοιου «θανάτου» μετά από εκείνες των Νίκου Σαμπάνη (το 2021) και Κώστα Φραγκούλη (το 2022) κατά τις οποίες οι δράστες (ή μάλλον τα όπλα των δραστών) φαίνεται να χρησιμοποίησαν περίπου ίδια πρακτική και μετά ίδιες δικαιολογίες. Ταυτόχρονα είχαμε και μία ίδια αντίδραση ενός πολυπληθούς κοινού που είχε πειστεί πριν καν ακούσει δικαιολογίες.
«Έκανε τη δουλειά του», αποφάνθηκε ένας σχολιαστής χθες στο Facebook. Ήταν το πιο light από τα σχόλια που βρήκα.
«Νόμιζα ότι ήταν Πακιστανός»
Μοιάζει σαν να έχουν περάσει 2-3 χρόνια αλλά δεν έχει περάσει ούτε εξάμηνο από το περιστατικό στο Blue Horizon. Το μάθαμε, το καταναλώσαμε με όρους σοκ και το αφήσαμε και αυτό στην άκρη όπως τόσα και τόσα ακόμα. Θυμάμαι χαρακτηριστικά την πρώτη δικαιολογία που είχε βρει ο ύπαρχος αυτή τη φορά. Αυτός δηλαδή που πέταξε έναν αθώο άνθρωπο στο νερό σκοτώνοντάς τον. «Νόμιζα ότι ήταν μαύρος, Πακιστανός και δεν είχε εισιτήριο».
Με κάποιον τρόπο θεώρησε μέσα στον πανικό του ότι το χρώμα του δέρματος, η καταγωγή ή έστω η μικροπαραβατικότητα του θύματός του θα αφαιρούσε λίγη από την κτηνωδία της πράξης του. Θα του έδινε κάποιους αποκτηνωμένους υποστηρικτές, κάποιους να πουν και γι’ αυτόν «έκανε και αυτός τη δουλειά του». Για κακή του τύχη, το θύμα του ήταν Έλληνας και είχε πληρωμένο το εισιτήριο. Πλήγμα στον επαγγελματισμό του.
Πόσο μακριά μας είναι αυτή η αδιαφορία για τη ζωή;
Στον ρωμαϊκό νόμο, ο hοmo sacer ήταν μία οντότητα που είχε τιμωρηθεί και βρισκόταν σε μία κατάσταση κατά την οποία συνέχιζε να βρίσκεται μέσα στη ρωμαϊκή κοινωνία και μπορούσε να δολοφονηθεί από οποιονδήποτε χωρίς εκείνος να τιμωρηθεί για τη δολοφονία του. Δεν μπορούσε όμως να θυσιαστεί σε κάποια θρησκευτική τελετή. Ο όρος αυτός μας απασχόλησε πολύ μετά το βιβλίο που έγραψε ο φιλόσοφος Τζόρτζιο Αγκάμπεν.
Στην ελληνική κοινωνία, ο ρατσισμός απέναντι στους Ρομά είναι κυρίαρχος λόγος και προφανώς είναι θεσμοποιημένος. Έρχεται ζευγαράκι με την πλήρη αποτυχία του ελληνικού κράτους να ενσωματώσει αυτούς τους ανθρώπους τους οποίους συνήθως παραπετάει σε διάφορα γκέτο παραδίδοντάς τους στην εγκληματικότητα.
Γνωρίζω πολύ καλά ότι όλος ο λόγος περί ανθρωπίνων δικαιωμάτων, περί αλληλεγγύης και ουσιαστικών προσπαθείων για ενσωμάτωση της κοινότητας των Ρομά στην ελληνική κοινωνία είναι από βαρετές ως εκνευριστικές. Δεν είναι ο ιστορικός κύκλος που οι άνθρωποι ασχολούνται με αυτά. Σε αυτόν τον ιστορικό κύκλο οι πολλοί ενδιαφέρονται μόνο για το τομάρι τους και πώς θα τη βγάλουν καθαρή. Δεν θα πειστούν με ανθρωπισμούς και μπαρμπούτσαλα.
Πού ακριβώς θα οδηγήσει το μίσος;
Ας σκεφτούμε όμως, έστω και σε αυτό το περίφημα σχήμα κόστους-οφέλους. Τι θα κερδίσουμε με το να αναπαράγουμε αυτό το ρατσιστικό μίσος απέναντι σε μία ολόκληρη κοινωνική ομάδα. Πώς και σε τι θα μας ωφελήσει στην καθημερινή μας ζωή; Και ας σκεφτούμε και κάτι άλλο.
Πόσο μακριά είναι από εμάς αυτή η αδιαφορία για την ανθρώπινη ζωή; Πόσο απίθανο είναι, για παράδειγμα, να βρεθεί κάποιος «να σε περάσει για Ρομά ή για Πακιστανό» ή για οτιδήποτε δεν του αρέσει και να μας αφαιρέσει τη ζωή σαν να μη σήμαινε αυτή τίποτα σε μία κοινωνία για την οποία η ανθρώπινη ζωή αξίζει όλο και λιγότερο.
Ακολουθήστε το Reader.gr στα Google News για να είστε πάντα ενημερωμένοι για όλες τις ειδήσεις από την Ελλάδα και τον κόσμο.
