Σκληρό ροκ στο Άγιο Όρος: Ξυλοδαρμοί, αρνητές και «ιερές» μολότοφ

Για κάποιους είναι το απόλυτο ησυχαστήριο, για άλλους σύμβολο της Ορθοδοξίας και για την UNESCO Μνημείο Παγκόσμια Πολιτιστικής Κληρονομιάς, από το 1988.

Το Άγιο Όρος με τη μακρά ιστορία και την κατάνυξη που προσφέρει σε επισκέπτες και μοναχούς, συγκαταλέγεται στις κορυφαίες θέσεις της λίστας με τα καλύτερους προορισμούς για θρησκευτικό τουρισμό και όχι μόνο.

Ενδιαφέροντα στοιχεία για το Άγιο Όρος:

• Αποτελεί αυτοδιοίκητο τμήμα του Ελληνικού Κράτους, που βρίσκεται στη χερσόνησο του Άθω της Χαλκιδικής, στη Μακεδονία.
• Περιλαμβάνει 20 Ιερές Μονές και διάφορα καταστήματα και υπηρεσίες.
• Το καθεστώς και ο τρόπος λειτουργίας του καθορίζονται με λεπτομερή τρόπο, παράλληλα προς το Σύνταγμα της Ελλάδας, με τον Καταστατικό Χάρτη του Αγίου Όρους της 10ης Μαΐου 1924.
• Η επικράτηση του ονόματος «Άγιον Όρος» φαίνεται να έγινε κατά το πρώτο μισό του 12ου αιώνα, σε χρυσόβουλο έγγραφο του Αυτοκράτορα Αλέξιου Α' Κομνηνού προς την Ιερά Μονή Μεγίστης Λαύρας το 1144.
• Σύμφωνα με την ελληνική μυθολογία, το όρος Άθως συνδέεται με τη γιγαντομαχία μεταξύ των Γιγάντων και των ολύμπιων θεών, ηγέτης των πρώτων ήταν ο Άθως.
• Το αυτόνομο καθεστώς του Αγίου Όρους αναγνωρίστηκε για πρώτη φορά διεθνώς πριν την αναγνώριση της κυριαρχίας του ελληνικού κράτους στη Χαλκιδική, με τη Συνθήκη του Βερολίνου του 1878.
• Σύμφωνα με την απογραφή του 2021, ο πληθυσμός στο Άγιο Όρος είναι 1.746 κάτοικοι.

Οι Ιερές Μονές του Αγίου Όρους:

• Ιερά Μονή Μεγίστης Λαύρας
• Ιερά Μονή Βατοπεδίου
• Ιερά Μονή Ιβήρων
• Ιερά Μονή Χιλανδαρίου
• Ιερά Μονή Διονυσίου
• Ιερά Μονή Κουτλουμουσίου
• Ιερά Μονή Παντοκράτορος
• Ιερά Μονή Ξηροποτάμου
• Ιερά Μονή Ζωγράφου
• Ιερά Μονή Δοχειαρίου
• Ιερά Μονή Καρακάλλου
• Ιερά Μονή Φιλοθέου
• Ιερά Μονή Σίμωνος Πέτρας
• Ιερά Μονή Αγίου Παύλου
• Ιερά Μονή Σταυρονικήτα
• Ιερά Μονή Ξενοφώντος
• Ιερά Μονή Γρηγορίου
• Ιερά Μονή Εσφιγμένου
• Ιερά Μονή Αγίου Παντελεήμονος
• Ιερά Μονή Κωνσταμονίτου

Άγιος Όρος: Ξύλο για το δόγμα

Είναι όμως όλα γαλήνια και κατανυκτικά στο Άγιο Όρος; Κατά καιρούς έχουν σημειωθεί επεισόδια που άφησαν εμβρόντητη την κοινή γνώμη, με τελευταίο παράδειγμα τον ξυλοδαρμό στην Ιερά Μονή Χιλανδαρίου.

Το περιστατικό συνέβη το απόγευμα της 17ης Σεπτεμβρίου στον αρσανά της μονής.

Ένας 35χρονος Ρουμάνος μοναχός, που ζει σε μοναστήρι της Καρδίτσας και βρέθηκε για λίγες μέρες στο Άγιον Όρος χτύπησε με γροθιές και κλωτσιές, καθώς και με ένα πλαστικό μπουκάλι έναν 53χρονο Λευκορώσο μοναχό, ακόμη και όταν ο δεύτερος ήταν πεσμένος στο έδαφος.

Αφορμή για τον διαπληκτισμό φαίνεται ότι υπήρξε θρησκευτικό ζήτημα, πιθανότατα η συζήτηση σχετικά με τα δόγματα που ασπάζονται οι δύο εμπλεκόμενοι. Η δίωξη που απαγγέλθηκε ήταν αυτή της βαριάς σωματικής βλάβης. Το θύμα του ξυλοδαρμού νοσηλεύτηκε στο Ιπποκράτειο Νοσοκομείο της Θεσσαλονίκης τουλάχιστον για 11 μέρες.

Ο 25χρονος φέρεται να είπε στους αστυνομικούς: «Τον μοναχό τον γνωρίζω χρόνια, καθίσαμε μαζί σε ένα κελί. Ήπιαμε δύο μπουκάλια κρασί και τότε συνέβησαν όλα».

Καταγγελία για αβάντα σε κόμμα

Λίγους μήνες νωρίτερα ο ηγούμενος της Μονής Εσφιγμένου, Βαρθολομαίος έκανε λόγο σε ραδιοφωνική συνέντευξή του για «πλοκάμια»« του κόμματος «Νίκη» μέσα στο Άγιο Όρος και κατήγγειλε ότι «υπάρχουν μοναχοί που κατευθύνουν πιστούς να ψηφίσουν το εν λόγω κόμμα στις εκλογές».

«Έρχονται και σε εμάς προσκυνητές και μας λένε, μας είπε ο τάδε ή μπήκε ο τάδε που πήγαινε στον τάδε μοναχό να πάει να πάρει την ευχή του για τις εκλογές ή μας έλεγε να ψηφίσετε τη Νίκη», είχε αποκαλύψει.

Άγιο Όρος: Ρώσοι εθνικιστές

Το 2022 ήρθαν στο φως στοιχεία από την ηγεσία της Μονής Εσφιγμένου αναφορικά με την παρουσία Ρώσων υπερεθνικιστών σε κατειλημμένο κτίριο, την ώρα που η ανθρωπότητα είχε συγκλονιστεί με την εισβολή της Μόσχας στην Ουκρανία.

Ο ηγούμενος της Μονής Εσφιγμένου, Αρχιμανδρίτης Βαρθολομαίος είπε μεταξύ άλλων στην ΕΡΤ: «Στο κατειλημμένο κτίριο της Μονής, ομάδα (με επικεφαλής κάποιον ιερέα) Ρώσων υπερεθνικιστών φέρουν σημαία της πάλαι ποτέ Ρωσικής Αυτοκρατορίας, μαζί με τον αντίστοιχο θυρεό του εθνοσήμου και την εικόνα του τσάρου».

Σύμφωνα με τον ίδιο, «μόνο τυχαίες δεν είναι οι σχέσεις των καταληψιών με Ρώσους υπερεθνικιστές, νοσταλγούς της Ρωσικής Αυτοκρατορίας και της ιμπεριαλιστικής πολιτικής της για κάθοδο στο Αιγαίο», τη στιγμή μάλιστα που «τα ίδια σύμβολα, σημαίες και λάβαρα χρησιμοποιούνται σε πορείες υπερεθνικιστών ρατσιστών στην Μόσχα».

Αρνητές του κορονοϊού

Λίγους μήνες νωρίτερα, το Άγιο Όρος άρχισε να συζητείται έντονα για τη μεγάλη διασπορά κορονοϊού στην περιοχή. Σύμφωνα με αναφορές προσκυνητών και μοναχών, άνθιζαν οι θεωρίες συνωμοσίας στην Αθωνική Πολιτεία, όπου μόνο το 30% των 1.800 μοναχών είχε εμβολιαστεί.

Υπήρχαν, επίσης αναφορές για γέροντες που έκαναν κηρύγματα κατά των εμβολίων, με επίκληση ακόμα και στον όσιο Παΐσιο. Οι νεκροί στο Άγιο Όρος εκείνη την περίοδο είχαν ξεπεράσει τους 40.

«Ιερές» μολότοφ

Είναι τελικά οι μολότοφ αυτοσχέδια όπλα για συγκρούσεις σε αστικό περιβάλλον ανάμεσα σε «ακραία στοιχεία» και αστυνομικές δυνάμεις; Μάλλον όχι, όπως αποδεικνύεται.

Το 2019 κρίθηκαν ένοχοι και σε δεύτερο βαθμό οκτώ μοναχοί που κατηγορούνταν για το επεισόδιο με τις βόμβες μολότοφ στον Άγιον Όρος, τον Ιούλιο του 2013, κατά την προσπάθεια εκκένωσης του αντιπροσωπείου της Ιεράς Μονής Εσφιγμένου, στις Καρυές.

Το Μικτό Ορκωτό Εφετείο Θεσσαλονίκης καταδίκασε σε ποινή κάθειρξης 17 ετών τον ηγούμενο της «παλιάς» αδελφότητας της Μονής Εσφιγμένου Μεθόδιο, ενώ η ίδια ποινή επιβλήθηκε στον μοναχό Αντύπα της ίδιας αδελφότητας.

Σύμφωνα με την ομόφωνη απόφαση του δικαστηρίου, ο πρώτος κρίθηκε ένοχος ως ηθικός αυτουργός του επεισοδίου, ενώ ο δεύτερος που φέρεται να πέταξε μολότοφ καταδικάστηκε για έκρηξη, εμπρησμό, χρήση εκρηκτικών κ.ά.

Με την ίδια απόφαση, άλλοι έξι μοναχοί της «παλιάς» αδελφότητας της Μονής Εσφιγμένου τιμωρήθηκαν με κάθειρξη 9 ετών και 5 μηνών, ο καθένας, για απλή συνέργεια στο επεισόδιο.

Σύμφωνα με το κατηγορητήριο, το επεισόδιο προκλήθηκε, όταν δικαστικοί επιμελητές επιχείρησαν να εκκενώσουν το κονάκι της Μονής, κατ' εφαρμογήν άλλης δικαστικής απόφασης. Το αποτέλεσμα ήταν να εκδηλωθούν αντιδράσεις κατά τις οποίες εκτοξεύτηκαν αντικείμενα, ακόμη και βόμβες μολότοφ.

Ήταν ένα ακόμη επεισόδιο στην διαμάχη μεταξύ παλιάς και νέας αδελφότητας Εσφιγμένου. Η νέα αδελφότητα συγκροτήθηκε, με απόφαση της Ιεράς Κοινότητας του Αγίου Όρους το 2005 και έκτοτε θεωρείται νόμιμη, αλλά η παλιά που κηρύχθηκε έκπτωτη από την ιερά Κοινότητα αρνείται να παραδώσει το Μοναστήρι και το αντιπροσωπείο.