Στην αρχαία Σπάρτη θεωρούσαν ότι οι Λακεδαιμόνιοι ανήκαν στην πολιτεία, χωρίς καμία εξαίρεση. Οι Σπαρτιάτισσες απολάμβαναν μια ιδιαίτερη θέση, που ήταν άγνωστη στον υπόλοιπο κόσμο της κλασικής εποχής. Η υψηλότερη θέση των γυναικών στη σπαρτιατική κοινωνία άρχιζε από τη γέννηση.
Σε αντίθεση με την Αθήνα, τα κορίτσια των Σπαρτιατών τρέφονταν με την ίδια τροφή με τα αδέρφια τους. Ήταν οι μόνες Ελληνίδες για τις οποίες η πολιτεία φρόντιζε για τη δημόσια εκπαίδευσή τους.
Αυτό σήμαινε πως δεν έμεναν στο σπίτι όπως συνέβαινε σε άλλες πόλεις της αρχαίας Ελλάδας όπως η Αθήνα, αλλά αντίθετα λάμβαναν μέρος και στη σωματική άσκηση και μάλιστα έπαιρναν μέρος και σε αγωνίσματα.
Η Σπαρτιάτισσα χειραφετημένη για να φέρνει υγιή και δυνατά παιδιά
Κι ενώ οι άντρες της Σπάρτης εκπαιδεύονταν για να γίνουν πολεμιστές, τα κορίτσια αναθρέφονταν από μικρά με σκοπό μεγαλώνοντας να γεννήσουν γερούς άνδρες και άξιους πολεμιστές για την πόλη τους. Διδάσκονταν όσο ήταν μικρές μουσική, γραφή και ανάγνωση, ενώ απαγορευόταν να επιδίδονται σε βαριές σωματικές εργασίες. Οι Σπαρτιάτισσες θεωρούνταν πιο δυνατές γυναίκες από τις Αθηναίες. Παντρεύονταν νωρίς με σκοπό να γεννούν υγιή και δυνατά τέκνα.
Είχαν συγκεκριμένη διατροφή και άσκηση για να προετοιμάσουν το σώμα τους πριν γεννήσουν. Και στη Σπάρτη ο πατέρας με τον γαμπρό συζητούσαν για το γάμο ενώ η γυναίκα δεν είχε λόγο. Στην αρχαία Σπάρτη υπήρχε ο θεσμός της μονογαμίας και δεν ήταν λίγες οι φορές που τα νιόπαντρα ζευγάρια δεν κοιμόντουσαν μαζί.
Όπως αναφέρει ο Πλούταρχος, ο βασιλιάς της Σπάρτης Λυκούργος αποφάσισε να σκληραγωγήσει τα κορίτσια βάζοντάς τα να τρέχουν, να παλεύουν, αλλά και να πετάνε δίσκο και ακόντιο, ενώ επίσης λάμβαναν μέρος σε θρησκευτικές τελετές, σε πομπές και σε τραγούδια στα οποία τα κορίτσια συμμετείχαν γυμνά. Άλλωστε για τους Σπαρτιάτες δεν υπήρχε τίποτα το άσχημο στη γύμνια των κοριτσιών, δεν υπήρχε καμία ανηθικότητα όπως στη μεγάλη αντίπαλο Αθήνα.
Στόχος του Λυκούργου ήταν τα έμβρυα που θα γεννιούνταν από αυτά τα σώματα να είχαν από την αρχή μια δυναμική, να έβγαιναν από σφριγηλά σώματα κι έτσι να αναπτύσσονταν καλύτερα. Παράλληλα όμως και οι γυναίκες έχοντας ήδη σκληραγωγηθεί θα μπορούσαν με μεγαλύτερη ευκολία να αντέξουν τους πόνους μιας γέννας.
Ο Λυκούργος απέρριπτε με κάθε τρόπο την υπερπροστασία και τη μαλθακότητα, αφού θεωρούσε πως αυτό θα δημιουργούσε μια αδυναμία όχι μόνο στις γυναίκες αλλά και σε όλη τη Σπάρτη.
Για την πολιτεία της Σπάρτης, οι γυναίκες ήταν υποκείμενο και όχι αντικείμενο όπως στην Αθήνα. Δεν είναι τυχαίο το πώς έχει μείνει στην ιστορική μνήμη η γυναίκα του θρυλικού βασιλιά Λεωνίδα, η Γοργώ η οποία δεν δίσταζε να έχει γνώμη για σημαντικά θέματα και να δίνει απαντήσεις όταν κάποιος ξένος ή ξένη αναφερόταν στο ρόλο της γυναίκας στη Σπάρτη.
Το έθιμο της απαγωγής και το τέχνασμα να είναι πάντα ερωτικά «πεινασμένοι»
Για τη Σπάρτη οι γάμοι έπρεπε να γίνονται στην καλύτερη ηλικία για τη γέννηση παιδιών, άρα στο άνθος της σωματικής ανάπτυξης, θεωρώντας και αυτό ευεργετικό για τη γέννηση υγιών παιδιών. Ένα άλλο έθιμο που είχε επιβάλει ο Λυκούργος ήταν αυτό της απαγωγής της νύφης και μάλιστα για να το ενισχύσει, είχε εισάγει στέρηση πολιτικών δικαιωμάτων σε όσους άνδρες παρέμεναν ανύπαντροι.
Και αυτό γιατί το να μην κάνεις οικογένεια και κατά συνέπεια να μην προσφέρεις νέους πολεμιστές στην πόλη ήταν ακριβώς το αντίθετο από το πνεύμα της ίδιας της Σπάρτης, όπου το συμφέρον της πόλης ήταν πάνω από το συμφέρον του ατόμου. Περιοριζόταν δραστικά αυτό που ονομάζουμε ιδιωτική σφαίρα.
Το έθιμο ήθελε τον Σπαρτιάτη να απαγάγει τη γυναίκα που ήθελε να παντρευτεί. Για τον λόγο αυτό υπήρχε η «νυμφεύτρια» η οποία είχε επωμιστεί τον ρόλο για το αιχμάλωτο κορίτσι. Αφού ξύριζε εντελώς το κεφάλι της γυναίκας, την έντυνε στη συνέχεια με αντρικά ρούχα και σανδάλια και την ξάπλωνε σε ένα στρώμα στα σκοτεινά.
Ο υποψήφιος γαμπρός, αφού πρώτα πήγαινε στο συσσίτιο για να δειπνήσει με τους υπόλοιπους Σπαρτιάτες, στη συνέχεια έμπαινε στο δωμάτιο όπου ήταν ξαπλωμένη η νύφη και αφού έλυνε τη ζώνη της την έφερνε στο κρεβάτι για να περάσει λίγες στιγμές μαζί της. Στη συνέχεια αποχωρούσε διακριτικά και επέστρεφε στο χώρο όπου μοιραζόταν με τους υπόλοιπους άνδρες της Σπάρτης.
Και αυτή η διαδικασία μπορούσε να κρατήσει καιρό, να επισκέπτεται στα κρυφά τη νεόνυμφη η οποία για να τον διευκολύνει σκαρφιζόταν και η ίδια τρόπους για να μπορέσει το ζευγάρι να συναντηθεί και να υπάρξει η ερωτική επαφή μέχρι να αποκτήσουν παιδιά.
Στόχος ήταν αυτό το πλαίσιο να κρατήσει τους πολίτες της Σπάρτης πάντα έτοιμους για έρωτα και συνουσία, αντί να είναι μαλθακοί και κορεσμένοι από την ερωτική δραστηριότητα.
Όλο αυτό το νομοθετικό πλαίσιο αποδιδόταν στην αρχαιότητα στον σοφό νομοθέτη Λυκούργο, σήμερα όμως τείνει να επικρατήσει η άποψη ότι πρόκειται για σύστημα που αποκρυσταλλώθηκε σταδιακά ανάμεσα στον 7ο και τον 5ο αιώνα.
Το σίγουρο είναι πως είτε αυτό το πλαίσιο ήταν δημιούργημα του Λυκούργου είτε εδραιώθηκε με τα χρόνια, η Σπάρτη έγινε μια ισχυρή δύναμη και σημαντικός παράγοντας στις γενικότερες εξελίξεις.
Ακολουθήστε το Reader.gr στα Google News για να είστε πάντα ενημερωμένοι για όλες τις ειδήσεις από την Ελλάδα και τον κόσμο.
