Τόπος εξορίας. Τόπος αίματος και θανάτου. Τόπος φρικτών και απάνθρωπων βασανιστηρίων. Η Μακρόνησος ήρθε και πάλι στην επικαιρότητα με αφορμή το βίντεο του υποψήφιου προέδρου του ΣΥΡΙΖΑ, Στέφανου Κασσελάκη. «Κείνο το βράδυ σώπαιναν οι λύκοι γιατί ουρλιάζανε οι άνθρωποι»… Η συγκλονιστική αυτή φράση προέρχεται από το βιβλίο του Μενέλαου Λουντέμη «Οδός Αβύσσου αριθμός 0» στο οποίο ο συγγραφέας περιγράφει - σε αρκετές περιπτώσεις με ιδιαίτερη σκληρότητα - τα βασανιστήρια που υπέστησαν οι πολιτικοί κρατούμενοι στη μαρτυρική Μακρόνησο.
Το είπαν και «Νταχάου της Μεσογείου». Το νησί του αίματος όπου οι μηχανισμοί καταστολής τελειοποιήθηκαν με τον πιο βάρβαρο τρόπο. Εκεί που η κρατική βία συστηματοποιήθηκε. Αυτό το αποτρόπαιο κάτεργο που οι τότε κυβερνώντες είχαν χαρακτηρίσει «Παρθενών της συγχρόνου Ελλάδος». Όταν η υπόλοιπη Ευρώπη ανάσαινε την επαύριο του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου, στα τέλη της δεκαετίας του ΄40, άνθρωποι σύρθηκαν εξόριστοι εκεί επειδή είχαν αγωνιστεί εναντίον του Χίτλερ και των συμμάχων του, επειδή ήταν στην Αντίσταση με την πλευρά του ΕΛΑΣ και του ΕΑΜ. Πολλούς τους πήγαιναν εκεί από άλλα σημεία εξορίας: Τρίκερι, Γιούρα, Ικαρία, Χίο, Νάξο, Φολέγανδρο, Άη Στράτη, Λήμνο.
Το σχέδιο «αναμόρφωσης είχε δύο στόχους. Αφενός την... επαναφορά των κρατουμένων στον «υγιή εθνικό κορμό», και αφετέρου τη συντριβή τους, έτσι ώστε να καταστεί αδύνατον, όταν και αν επιστρέψουν στα σπίτια τους, να συνεχίσουν την πολιτική δράση τους. Τις «περιποιήσεις» των βασανιστών, ανάμεσα στους χιλιάδες ανώνυμους, είχαν δεχθεί και πολλοί επώνυμοι (είτε μετεμφυλιακά είτε επί χούντας). Ο Νίκος Κούνδουρος. Ο Θανάσης Βέγγος. Ο Γιάννης Ρίτσος. Ο Μάνος Κατράκης. Ο Τάσος Λειβαδίτης. Ο Μενέλαος Λουντέμης. Ο Μίκης Θεοδωράκης. Ο Γρηγόρης Μπιθικώτσης. Ο Χρόνης Μίσσιος και πολλοί άλλοι. Όλοι τους γνωστοί... «ανθέλληνες».
Η σφαγή του Α' ΕΤΟ τον Φεβρουάριο του 1948
Πίσω στον Φεβρουάριο του 1948, οι πολιτικοί κρατούμενοι είχαν πάρει την απόφαση να μη βάζουν υπογραφή σε κανένα από τα χαρτιά που τους παρουσιάζουν υπό τον φόβο να χρησιμοποιήσουν την υπογραφή τους αυτή σε δήλωση μετάνοιας. Οι αξιωματικοί της Μακρονήσου, εξέλαβαν την απόφαση αυτή ως «στάση» και έδρασαν ανάλογα.
Ο κομμουνιστής Νίκος Βοσνίδης, πολιτικός κρατούμενος στο Α’ ΕΤΟ περιγράφει πως το πρωί της Κυριακής 29 Φεβρουαρίου τους συγκέντρωσαν στο χώρο του θεάτρου δήθεν για να γίνει μια θρησκευτική ομιλία. Εκεί αρχικά ξεκίνησαν να τους ξυλοκοπούν δίχως έλεος και στη συνέχεια, όταν οι πολιτικοί κρατούμενοι διαμαρτυρήθηκαν, άνοιξαν πυρ με αποτέλεσμα να σκοτωθούν τουλάχιστον έξι άτομα. Την επόμενη ημέρα, 1η Μαρτίου, το «σάρωμα» συνεχίστηκε. Οι τότε αξιωματικοί του στρατού (Σκαλούμπακας, Μπαϊρακτάρης, Βασιλόπουλος, Τζανετάτος, Καραφώτης, Σγουρός, Σούλης, Καστρίτσης και βέβαια ο μετέπειτα δικτάτορας Δημήτριος Ιωαννίδης) ήθελαν να καταστείλουν την εξέγερση με κάθε τρόπο. Και με κάθε κόστος. Δόθηκε εντολή στους φαντάρους να πυροβολούν αδιακρίτως κατά των κρατουμένων. Οι νεκροί της πρώτης μέρας ήταν πέντε: Θωμάς Ζάχος, Σιβρής Βέργος, Βασίλης Λαντούρης, Βαγγέλης Σακαγιάννης, Θανάσης Λάμπρου και οι βαριά τραυματίες ήταν 10. Οι νεκροί μεταφέρθηκαν σε μια άδεια σκηνή.
«Στρατιώται του Α’ Τάγματος, εκάματε μίαν απερισκεψίαν. Ολίγα καθάρματα κομμουνισταί σας παρέσυραν εις στάσιν κατά της Πατρίδος. Όσοι από σας δεν συμφωνούν με τους δολοφόνους, οι οποίοι εδημιούργησαν τα χθεσινά γεγονότα, διαχωρίστε τας ευθύνας σας και συγκεντρωθείτε εις τον 7ον λόχον. Το κράτος δεν μπορεί να υποχωρήσει, το κράτος δεν θα υποχωρήσει», φώναζε από τα μεγάφωνα ο Μπαϊρακτάρης. Και όταν οι κρατούμενοι συγκεντρώθηκαν στον 7ο λόχο άρχισε νέα σφαγή ακόμα μεγαλύτερη. Αυτή τη φορά τον πρώτο λόγο είχαν τα μυδραλιοβόλα.
Οι επιζώντες έλεγαν πως τουλάχιστον 350 άνθρωποι έπεσαν νεκροί. Σύμφωνα με τη μαρτυρία του Μίμη Βρονταμίτη, καπετάνιου του καϊκιού που κουβάλαγε νερό, τρόφιμα και… νεοσύλλεκτους στο κολαστήριο της Μακρονήσου, «στο φοβερό ντουφεκίδι του Μάρτη του 1948, μου κόλλησε το πιστόλι στο κεφάλι (σσ: ο Σκαλούμπακας) και με απειλές με διέταξε να κουβαλάω σκοτωμένους φαντάρους πέρα μακριά στον Κάβο Ντόρο, στο ξερόνησο Σαν Τζιόρτζιο. Στο Γ’ Τάγμα φόρτωνα τους νεκρούς φαντάρους, που τους εξέταζε ο γιατρός Μαλάμης κι έγραφε στο πιστοποιητικό θανάτου τη λέξη ''νεκρός''. Ήτανε δίπλα στο γιατρό Μαλάμη και δυο άλλοι γιατροί. Σ’ ένα δρομολόγιο μόνο φορτώσαμε 185 νεκρούς φαντάρους»!
Η εφημερίδα «Καθημερινή» δύο ημέρες μετά έγραφε: «Μερικά μολυσμένα από το κομμουνιστικόν μικρόβιον και αθεραπεύτως νοσούντα άτομα εστασίασαν πριν επενεργηθή η θεραπεία, η οποία συντελείται εκεί, με μεγάλην υπομονήν και πάσαν φροντίδαν. Εστασίασαν και επατάχθησαν»!
Η μαρτυρία του πολιτικού κρατούμενου Διονύση Γεωργάτου (απόσπασμα της οποίας θα διαβάσετε παρακάτω) είναι συγκλονιστική:
«Σε μια στιγμή, καθώς οι ριπές των όπλων έχουν κάπως κοπάσει, μια φωνή δυνατή, κρυστάλλινη ακούγεται: ''συνάδελφοι, όλοι όρθιοι να ψάλουμε τον Εθνικό μας Ύμνο''. Το κόκκινο τάγμα, όλοι όρθιοι σε θέση προσοχής, όρθιοι και οι τραυματίες, όσοι μπορούν να σταθούν στα πόδια τους αρχίζουν να ψάλλουν καθαρά και με όλη τη δύναμη της φωνής τους τον Εθνικό Ύμνο.
Σε γνωρίζω από την κόψη του σπαθιού την τρομερή
Σε γνωρίζω από την όψη που με βία μετράει τη γη
Απ τα κόκαλα βγαλμένη των Ελλήνων τα ιερά
Και σαν πρώτα ανδρειωμένη Χαίρε, ω χαίρε Λευτεριά.
Μετά τη σφαγή βρεθήκαμε συγκεντρωμένοι και περικυκλωμένοι στον 7ο λόχο. Οι αλφαμίτες ουρλιάζουν, βρίζουν, χτυπούν με τα ρόπαλα και ζητούν με την απειλή του αυτόματου δήλωση μετανοίας.
- Θα κάνεις δήλωση ρε;
- Όχι δεν κάνω!
Τον χτυπούν και τον τραβάνε στη χαράδρα. Θα τον αφήσουν αναίσθητο ή μισοπεθαμένο. Τη νύχτα της 1ης Μαρτίου περασμένα μεσάνυχτα οι αλφαμίτες με τους φακούς ψάχνουν να βρουν τη σκηνή του Πασχάλη. Τον βγάζουν έξω από τη σκηνή του, του φωτίζουν το γαλήνιο πρόσωπο του με το φακό και τον ρωτούν:
''δήλωση Βούλγαρε έκανες''; ''Όχι'', απαντά ο Πασχάλης. ''Δήλωση δεν έκανα ούτε θα κάνω''. Τον τραβούν στη χαράδρα. Εμείς δεν ξανάδαμε το παλικάρι…».
Όταν η ένοπλη επίθεση τελείωσε, 700 άτομα μεταφέρθηκαν στο Γ΄ ΕΤΟ 12 φαντάροι κατηγορήθηκαν σαν αρχηγοί της υποτιθέμενης εξέγερσης και οδηγήθηκαν στις στρατιωτικές φυλακές και άλλοι 142 ως πρωταίτιοι. Ακολούθησαν στρατοδικεία με κατηγορίες για κατάληψη στρατιωτικής εξουσίας, σύσταση ένοπλης ομάδας, βιαιοπραγίες εναντίον αξιωματικών, με ποινές ισόβια, αλλά και θανατικές καταδίκες.
Ακολουθήστε το Reader.gr στα Google News για να είστε πάντα ενημερωμένοι για όλες τις ειδήσεις από την Ελλάδα και τον κόσμο.
