Από τους 60.159 που αποφάσισαν να σηκωθούν την περασμένη Κυριακή προκειμένου να ψηφίσουν στις δημοτικές εκλογές, οι 32.032 επέλεξαν να δώσουν την ευκαιρία στον Αχιλλέα Μπέο για μία τρίτη θητεία στη δημαρχία της πόλης του Βόλου. Όλα αυτά, παρά τις συνεχείς αστοχίες που καταγράφηκαν από κεντρική διοίκηση και αυτοδιοίκηση στις τελευταίες πυρκαγιές και κυρίως στις πλημμύρες της κακοκαιρίας Daniel.
To αποτέλεσμα αυτό αντιμετωπίστηκε στην υπόλοιπη χώρα ως ένα προδιαγεγραμμένο σοκ. Κάτι δηλαδή το οποίο το περιμέναμε μεν αλλά ταυτόχρονα -και μάλλον τελετουργικά- μάς σόκαρε. Αποδείχθηκε δε για μεγάλο μέρος της ελληνικής κοινωνίας ως ακόμα ένα δείγμα της σήψης και της παρακμής στην οποία έχει περιέλθει. Όλα αυτά γιγαντώθηκαν μετά το ομοφοβικό κρεσέντο που είχε ο εν εξάλλω Μπέος το βράδυ του θριάμβου του.
Πέραν όμως της λογικής και δικαιολογημένης οργής και απογοήτευσης, είναι κομβικής σημασίας να κατανοήσουμε τους πραγματικούς λόγους που έθρεψαν το φαινόμενο. Να ξεφύγουμε δηλαδή από τις εύκολες απαντήσεις του «όλοι είναι ηλίθιοι/ανήθικοι/αμόρφωτοι» και να δούμε με μία μεγαλύτερη εμβάθυνση τι ακριβώς έχει συμβεί στην 5η μεγαλύτερη πόλη της χώρας.
Προκειμένου να φτιάξουμε ένα μέρος της εικόνας μιλήσαμε με ανθρώπους που ζουν, εργάζονται και ψηφίζουν στον Βόλο. Τους ρωτήσαμε πώς ερμηνεύουν την επιλογή του εκλογικού σώματος και πώς νιώθουν γι' αυτή.
«Δεν είναι τυχαίο που βγαίνει τρεις θητείες»
Όσο εύκολο ήταν να βρω ανθρώπους που δεν ψήφισαν για δήμαρχο τον Μπέο, τόσο δύσκολο ήταν να βρω υποστηρικτές του για να μου απαριθμήσουν κάποιους από τους λόγους της επιλογής τους. Αναγκάστηκα να καταφύγω σε σελίδες υποστηρικτών του στα social media γιατί κανείς από τους κύκλους μου δεν είχε επαφή και δεν γνώριζε κανέναν που θα μπορούσε να τον έχει ψηφίσει.
«H καλύτερη δημαρχάρα όλης της Ελλάδας, δεν είναι τυχαίο ότι βγαίνει 3 θητείες από την πρώτη Κυριακή» μού λέει ο Ντίνος «είναι κοντά στον κόσμο, έχει φέρει τουρισμό και έσοδα στον Δήμο», συμπληρώνει πριν με μπλοκάρει όταν τον ρώτησα πώς κρίνει τη βίαιη συμπεριφορά και τις ομοφοβικές του απόψεις.
Από την άλλη, η κ. Ελένη είναι συνταξιούχος. Δεν έχει πολλή όρεξη για κουβέντα. Σχολιάζει ότι κατά τη διάρκεια της θητείας του κ. Μπέου έχουν γίνει πολλά έργα και ότι «έχει φάει ο κόσμος ψωμί, οπότε ας σκούζουν οι υπόλοιποι όσο θέλουν». Όταν προσπαθώ να καταλάβω ποια ήταν αυτά τα έργα πιο συγκεκριμένα δεν παίρνω απάντηση. Φαίνεται πάντως ότι πολλοί Βολιώτες, όπως και η κ. Ελένη, πιστώνουν στον Αχιλλέα Μπέο το άνοιγμα της κρουαζιέρας και την αύξηση του τουρισμού. Όταν τη ρωτάω για τη συμπεριφορά του δεν παίρνω ποτέ απάντηση.
Πολύ πιο αναλυτικός και αρκετά πιο ψύχραιμος ήταν ο Αποστόλης Λ., επίσης κάτοικος Βόλου και άνθρωπος που ασχολείται με το Μάρκετινγκ και τη Συμβουλευτική: «Κανείς δεν θυμάται τους προηγούμενους δημάρχους, ουσιαστικά υπήρξε μία ανυπαρξία πολιτικής φωνής στην περιοχή. Όταν κάποιος κάνει κάποια έργα, είτε με σωστό ή λάθος τρόπο θα ικανοποιήσει τους πολίτες που απλά θέλουν να γίνονται έργα».
Σίγουρα έχει καλή σχέση με το μεγαλύτερο μέρος των μαγαζιών που λειτουργούν στην περιοχή του κέντρου και της παραλίας
Η αντίπαλη πολιτική παράταξη «ξεκίνησε καλά και με θέσεις σε ήπιο κλίμα αλλά επέλεξε να πάει σε μετωπική μάχη και κυνήγι σε προσωπικό επίπεδο με τον κ. Μπέο», πράγμα που αποτέλεσε τον λόγο κατάρρευσης της καμπάνιας τις τελευταίες εβδομάδες πριν τις εκλογές, σύμφωνα πάντα με τον ίδιο.
Ως προς το οικονομικό κομμάτι, «ο αριθμός των ανθρώπων που επισκέπτονται τον Βόλο έχει αυξηθεί σημαντικά, με αποτέλεσμα να ζουν μαγαζιά εστίασης όλο τον χρόνο και όχι μόνο τους καλοκαιρινούς μήνες από τον τουρισμό. Αυτό έχει αποδοθεί στον νυν Δήμαρχο, παρότι είναι και αποτέλεσμα ιδιωτικών πρωτοβουλιών. Σίγουρα πάντως έχει καλή σχέση με το μεγαλύτερο μέρος των μαγαζιών που λειτουργούν στην περιοχή του κέντρου και της παραλίας, χωρίς βέβαια να έχει καταγγελθεί κάτι παράνομο».
Συμπληρώνει δε στους λόγους επανεκλογής του Μπέου ότι οι ψηφοφόροι συγκεκριμένου κόμματος (σ.σ. Νέα Δημοκρατία) δεν είχαν άλλη επιλογή στις δημοτικές εκλογές καθώς και ότι η πλημμύρα, αντί να πλήξει την εικόνα του Μπέου, όπως συνέβη στην Περιφέρεια, τελικά την ενδυνάμωσε έτι περαιτέρω.
Τελικά τον ρωτάω για το πώς νιώθει για όλα τα σχόλια που ακούγονται συλλήβδην εναντίον των Βολιώτων λόγω της επιλογής που έκαναν. «Με εξοργίζει γιατί σε αυτή την χώρα τσουβαλιαζουμε τα πάντα αντί να κάνουμε την δική μας αυτοκριτική. Ο Βόλος και όσοι ψήφισαν Μπεο δεν τον ψήφισαν για τι άνθρωπος είναι αλλά τι έβλεπαν να έχει κάνει σαν Δήμαρχος. Τουλάχιστον αρκετοί από αυτούς».
«Σε μια περιοχή που έχει τόσα προβλήματα αντί να βρίζουν τους Βολιώτες να έρθουν να βοηθήσουν και να μην γενικεύουν την κριτική τους για τις δηλώσεις που έκανε ένας άνθρωπος. Αυτό δεν σημαίνει ότι μιλάει για όλους τους Βολιώτες! Αλήθεια εσείς αυτούς που έχετε ψηφίσει είναι σίγουρα καλύτεροι σαν άνθρωποι; Πόσο σίγουροι μπορεί να είστε σε αυτήν την περίεργη εποχή;» διερωτάται.
«Η πόλη δεν είναι μόνο τα κτήρια»
«Είναι αρκετά ικανός σαν δήμαρχος ως προς την εκτέλεση έργων, την ταχύτητα και την αμεσότητα», μού λέει ο Ι.Κ., κάτοικος της πόλης. «Η πόλη όμως δεν είναι μόνο τα κτήρια, έχει και ανθρώπους με τους οποίους συναναστρεφόμαστε καθημερινά», συμπληρώνει τονίζοντας ότι αυτή η συμπεριφορά του Μπέου δεν είναι η πρέπουσα. «Αυτό για μένα είναι απαγορευτικό».
Όταν τον ρωτάω αν υπάρχει φόβος στην πόλη μου απαντάει ότι «υπάρχει μεγάλη λογοκρισία στην πόλη και ίσως φόβος σε ορισμένους να μιλήσουν». Για τον ίδιο όμως αυτός δεν είναι λόγος για να σιωπήσει κανείς. «Το ότι σαν άνθρωπος είναι έντονος ο Μπέος δεν σημαίνει ότι πρέπει να φοβάται κάποιος να μιλήσει εναντίον του».
Από την άλλη, στα 27 του, ο Θέμης Τριανταφύλλου είναι εργαζόμενος στην πόλη του Βόλου. Του ζητάω να μου δώσει τη δική του άποψη για τη νίκη του Μπέου. «Όσο θυμάμαι τον εαυτό μου στον Βόλο είχαμε δημάρχους που άφηναν ως παρακαταθήκη το απόλυτο μηδέν». Η διαρκής παρουσία του Μπεόυ στα media έδωσε την αίσθηση μίας δημοτική αρχής που είναι δραστήρια. Για εκείνον η επικοινωνία έπαιξε μεγάλο ρόλο σε μία νίκη που περίμενε μεν αλλά όχι με τόσο μεγάλη διαφορά.
«Υπάρχει το περίφημο ζήτημα των κυκλικών κόμβων που διευκόλυνε το κυκλοφοριακό πρόβλημα της πόλης του Βόλου. Αυτό, λοιπόν, ήταν ένα έργο που είχε ξεκινήσει από προηγούμενες δημοτικές αρχές αλλά πήγαινε στις καλένδες. Πραγματοποιήθηκε επί Μπέου, ενώ, από όσα διαβάζω, άλλοι το σχεδίασαν. Τελικά αυτός το καρπώθηκε».
Επιπλέον, σύμφωνα με τον Θέμη, η στρατηγική του Μπέου φαίνεται ότι είναι να ασχολείται με το κέντρο της πόλης αφήνοντας ουσιαστικά στη μοίρα της την περιφέρεια. «Ασχολείται αποκλειστικά με το κέντρο και την περιοχή που βρίσκεται ανάμεσα στις 4-5 πιο κεντρικές λεωφόρους, αυτά που φαίνονται. Σε επίπεδο καλλικρατικού δήμου όμως υπάρχει μία πλήρης εγκατάλειψη».
Τελικά, μου επιβεβαιώνει την εικόνα που σχημάτισα πως οι λόγοι επανεκλογής του Μπέου έχουν να κάνουν με την επικοινωνία, τα εξουσιαστικά δίκτυα και τις πελατειακές σχέσεις. Δεν έχουν να κάνουν τόσο με τα αμιγώς ιδεολογικά ζητήματα (ομοφοβία, σεξισμός, τραμπουκισμοί) τα οποία ο Μπέος τα βάζει μπροστά κυρίως τα τελευταία 1 με 2 χρόνια, πιθανώς στοχεύοντας μία θέση στην κεντρική πολιτική σκηνή.
«Δε με πειράζει καθόλου που λένε όσα λένε για τον Βόλο, μου αρέσουν πολύ και τα memes. Υπάρχουν πολλές φορές που τα ακούς επειδή φταις. Εγώ πάντως βοήθησα στις πλημμύρες και ανθρώπους που ψήφισαν τον Μπέο. Θέλω πάντως να τονίσω ότι δεν είναι όλοι στον Βόλο όπως φαντάζονται. Υπάρχουμε και κάποιοι που το κρατάμε ζωντανό εδώ».
Η τελευταία συνομιλία ήταν με έναν εκ των διαχειριστών μίας σελίδας σχετικής με την πόλη. «Αυτή είναι μία σελίδα που δεν έχει εξαρτήσεις από κανέναν. Ο Μπέος είναι ένα φαινόμενο που έχει μία φασιστική νοοτροπία προς φίλους και εχθρούς. Ο απλός λόγος της εκλογής του είναι ότι ο απλός πολίτης βλέπει στο πρόσωπό του τον εαυτό του. Είμαι μεγάλος σε ηλικία και πραγματικά ντρέπομαι για την κατάσταση».
Πώς το εξηγεί η αντίπαλη παράταξη
Αρκετοί από όσους μίλησα μου είπαν ότι φέτος τουλάχιστον ο Μπέος είχε απέναντι του ένα πολύ δυνατό ψηφοδέλτιο το οποίο όμως δεν είχε τα μέσα για να προβληθεί. Το συναποτελούσαν άνθρωποι που κινούνται σε διάφορους πολιτικούς χώρους (από την κεντροδεξιά μέχρι και την αριστερά) οι οποίοι συνασπίστηκαν γύρω από την υποψηφιότητα του Νίκου Παπαπέτρου ελπίζοντας να πετύχουν την ανατροπή.
O Δημήτρης Χορταργιάς είναι δημοσιογράφος και γνώστης των πραγμάτων στην πόλη του Βόλου. Αποφάσισε μάλιστα να πολιτευτεί με την παράταξη του Νίκου Παπαπέτρου. Τον ρώτησα για ποιον λόγο πιστεύει ότι κέρδισε ο Αχιλλέας Μπέος. «Δυστυχώς είμαστε μία κοινωνία της εικόνας. Σε αυτήν ο Μπέος είναι πραγματικά πανίσχυρος, παίρνει άριστα. Όπου πάει τον ακολουθούν κάμερες. Το βλέπετε και εσείς... κάνει ότι καθαρίζει καλοντυμένος, με το παντελόνι. Ο δήμαρχος όμως πρέπει να είναι αλλού και να συντονίζει».
Πέραν βέβαια της εικόνας και του λαϊκισμού, «έχει χτίσει ένα δίκτυο εξουσίας στον Βόλο κατά τα 9 χρόνια που εκλέγεται. Ως δήμαρχος έχει τους ανθρώπους του, τις υπηρεσίες του. Υπάρχουν και οι “εξυπηρετήσεις”. Δεν υπάρχουν διαγωνισμοί ή όταν γίνονται είναι για τα μάτια του κόσμου. Το ξέρετε ότι υπάρχουν κτίρια που κανονικά ενοικιάζονται από τον δήμο και οι ενοικιαστές τους δεν έχουν πληρώσει τίποτα; Πώς να το ξέρετε; Μέρος αυτού του δικτύου εξουσίας είναι και συγκεκριμένα τοπικά ΜΜΕ που έχουν καλή σχέση μαζί του».
Παρατήρησα ότι πολλοί άνθρωποι με τους οποίους μίλησα δεν επιθυμούσαν να μιλήσουν με τον ονοματεπώνυμό τους. Ρώτησα τον κ. Χορταργιά αν υπάρχει ένας φόβος στην πόλη να εναντιωθείς στον Αχιλλέα Μπέο. «Είναι απόλυτα λογικά αυτό που μου λέτε. Υπάρχουν άνθρωποι που έχουν υποστεί εκφοβισμό λόγω των απόψεών τους. Ο εκφοβισμός δεν φτάνει στη χειροδικία μεν αλλά και εγώ τον έχω υποστεί μαζί με μία διαρκή προσπάθεια να με μειώσουν. Ξέρετε πόσες φορές ακούω το “τι κάθεσαι και μπλεκεις;” από τους δικούς μου ανθρώπους;».
«Παλαιότερα έλεγαν ότι δεν υπήρχε αντίπαλος πολιτικός. Φέτος όμως, σας το λέω ειλικρινά, υπήρξε ένα πολύ δυνατό ψηφοδέλτιο με πολύ ικανούς ανθρώπους και με προγραμματικές θέσεις. Σας προκαλώ να ψάξετε μία μόνο θέση του Μπέου σχετικά με το πρόγραμμά του». Ο ίδιος πάντως σκοπεύει να κάνει μία παραγωγική αντιπολίτευση «κι ας μην είναι καλά τα πρώτα δείγματα της νέας θητείας».
Τίποτα το πραγματικά πρωτοφανές
Προφανώς η επανεκλογή ενός ανθρώπου όπως είναι ο Μπέος, ιδίως λίγες μέρες μετά την καταστροφή της πόλης του Βόλου, δημιουργεί σοκ, οργή και απογοήτευση σε μεγάλο μέρος της ελληνικής κοινωνίας. Η εκλογή του όμως δεν είναι κατάσταση εξαίρεσης αλλά μάλλον επιβεβαίωση του κανόνα, έστω και με νέους όρους. Ένας Μπέος θα μπορούσε να εκλεγεί οπουδήποτε.
Εκμεταλλεύτηκε την πολύ καλή επαφή που έχει με τις κάμερες και τη δημοσιότητα και ταυτόχρονα έστησε ένα μεγάλο πλέγμα οικονομικών εξαρτήσεων με ανθρώπους που επωφελούνταν στην τσέπη τους από τη συγκεκριμένη δημοτική αρχή. Αυτό που για άλλους ήταν μάχη ιδεών και μάχη για έναν καλύτερο Βόλο, για μέρος των υποστηρικτών του Μπέου ήταν μάχη επιβίωσης και υπεράσπιση εισοδήματος.
Την ίδια στιγμή, ο ίδιος κατάφερε να γυρίσει επικοινωνιακά την εις βάρος του κατάσταση στις πλημμύρες, να εκμεταλλευτεί την απουσία ουσιαστικού έργου από τους προηγούμενους «κανονικούς» πολιτικούς αλλά και την πλήρη απουσία οποιασδήποτε υποψηφιότητας που θα προερχόταν από τα δεξιά του πολιτικού φάσματος. Με άλλα λόγια, έστησε δίκτυα εξουσίας και εκμεταλλεύτηκε κενά του πολιτικού συστήματος προκειμένου να διατηρήσει την ηγεμονία του.
Τίποτα από αυτά δεν είναι πρωτότυπο για μία εκλογική μάχη στην τοπική αυτοδιοίκηση. Ο ίδιος πάντως καταφέρνει να παρουσιάζεται ως κάτι διαφορετικό από το πολιτικό σύστημα «των δικηγόρων και των γιατρών που μας έφεραν εδώ που μας έφεραν».. Όπως λέγαμε και αλλού, ο Μπέος είναι ένα σύμπτωμα και όχι ένα αυτοτελές πρόβλημα. Σύμπτωμα μίας κοινωνίας στην οποία οι κυρίαρχοι κυνικοί λόγοι έχουν εξοβελίσει τις συλλογικές διεκδικήσεις και το κοινό όραμα για μία καλύτερη κοινωνία.
Ακολουθήστε το Reader.gr στα Google News για να είστε πάντα ενημερωμένοι για όλες τις ειδήσεις από την Ελλάδα και τον κόσμο.
