Στο πλαίσιο ενός διαρκούς εθνοποιημένου αυτομαστιγώματος, η ελληνική κοινωνία σπάνια βρίσκει πράγματα για τα οποία μπορεί να υπερηφανεύεται ότι είναι η καλύτερη στον κόσμο. Ίσως οι θεατρικές παραγωγές, αρκετή μαγειρική και από εκεί και πέρα «παρελθόν και παραλίες». Υπάρχει όμως και κάτι που σίγουρα δεν θα περιμένατε.
Στη δεκάδα των κορυφαίων escape rooms του πλανήτη, θα βρει κανείς τρία που έχουν ως έδρα την Ελλάδα. Το ένα εξ αυτών μάλιστα, το Lockhill, ανακηρύχθηκε το κορυφαίο escape room του κόσμου για το 2022. Στη συνέχεια της λίστας μάλιστα θα βρεις και πολλές ακόμα ελληνικές καταχωρίσεις.
Στα σχόλια του site των βραβείων βρίσκουμε, για το κορυφαίο εξ αυτών: «Αυτό το escape room είναι ένα ζωντανό χωριό με τους κατοίκους του. Έχει κάθε πράγμα που πρέπει να έχει ένα καλό escape room: ενδιαφέροντες γρίφους, πολύ ωραία σκηνικά, τρομερά props, πολύ καλή υποκριτική, ευδιάκριτη πλοκή με twists, συναισθήματα, οπτικοακουστικά εφέ και έναν πολύ μεγάλο εμβαδόν».
Για όσους δεν έχουμε κάποια ιδιαίτερη σχέση με τα escape rooms το παραπάνω quote είναι εντυπωσιακό. Μα καλά, πόσο σύνθετα έχουν γίνει τα escape rooms; Κι όμως έχουν και μάλιστα εξελίσσονται διαρκώς προς το όλο και πιο σύνθετο. Μαζί με αυτά υπάρχει και μία ολόκληρη κοινότητα ανθρώπων που τα έχουν εντάξει στον τρόπο που διασκεδάζουν.
Οι escapers του τρόμου
Η Νατάσα πηγαίνει τακτικά σε escape rooms εδώ και περίπου 6 χρόνια και δηλώνει πολύ φανατική του είδους. «Υπάρχουν ουσιαστικά δύο ειδών escapers: Αυτοί που λέμε “γριφάκηδες” και τους δεν τους νοιάζει τόσο το γύρω-γύρω αλλά το να υπάρχουν καλοί γρίφοι. Υπάρχουν και οι υπόλοιποι που ασχολούνται περισσότερο με την ατμόσφαιρα». Η ίδια βάζει τον εαυτό τους στους δεύτερους.
Κυριαρχικό ρόλο σε αυτούς παίζει ο τρόμος. «Υπάρχουν πάρα πολλά escape rooms που βασίζονται σε ταινίες τρόμου, άλλα ακολουθούν πιστά το σενάριο μίας ταινίας και άλλα απλά την έχουν ως βάση για να χτίσουν τα δικά τους σενάρια». Πράγματι, αν ρίξεις μία ματιά στο google θα βρεις μία σειρά από δωμάτια που βασίζονται σε εμβληματικές ταινίες τρόμου.
Αυτή η σύνδεση των escapers με το σινεμά του τρόμου είναι πολύ σημαντική για όλη την κοινότητα. Η Νατάσα, για παράδειγμα, έβλεπε και συνεχίζει να βλέπει φανατικά ταινίες τρόμου. «Νιώθω ότι τα escape rooms είναι πιο ζωντανά από μία ταινία, τρομάζεις περισσότερο, είσαι πιο πολύ μέσα στο σενάριο και αυτό εμένα με κάνει να τα προτιμώ».
Αυτό που της λέω σχετικά με την ελληνική εκδοχή αυτών των δωματίων και πόσο καλή θεωρείται αυτή και στο εξωτερικό της είναι ήδη γνωστό. «Έρχονται από όλο τον κόσμο για τα escape rooms που έχουμε εδώ. Ένας Γερμανός, για παράδειγμα, που έρχεται στην Ελλάδα θα βρει πολύ καλύτερες τιμές με τις οποίες σου προσφέρονται πολύ περισσότερα από ό,τι στη Γερμανία».
Οι οπαδοί των γρίφων
Αν η Νατάσα είναι της ατμόσφαιρας, η Τζίνα ανήκει στην πρώτη κατηγορία, αυτή των γριφάκηδων. «Εγώ είμαι γριφάκιας, ναι. Προτιμώ να παίζει περισσότερο με το μυαλό μου και όχι τόσο με τον φόβο μου. Δηλαδή, για να πω την αλήθεια, η ατμόσφαιρα με ενδιαφέρει και τόσο πολύ». Καθόλου τυχαίο ότι η ίδια τοποθετεί αλλού την αφετηρία του ενδιαφέροντός της για τα escape rooms.
Για τη Νατάσα ήταν η αγάπη για τον κινηματογράφου του τρόμου, για την Τζίνα ήταν τα videogames. «Υπήρχαν πριν 10-15 χρόνια κάποια online παιχνίδια που ουσιαστικά έκανες το ίδιο πράγμα αλλά ψηφιακά: Έλυνες γρίφους για να φύγεις από ένα δωμάτιο. Εγώ είχα τρελαθεί με αυτά, ακόμα παίζω δηλαδή, οπότε καταλαβαίνεις ότι η μετάβαση ήταν πολύ εύκολη».
Υπάρχουν τουρίστες που δεν ενδιαφέρονται για αρχαία και μουσεία, αλλά μόνο για escape rooms
Η αδρεναλίνη είναι ο βασικός λόγος ενασχόλησής της με το χόμπι. Παρατηρεί πάντως και εκείνη αυτή την τρομερή εξέλιξη των escape rooms στην Ελλάδα: «Υπάρχει τρομερή εξέλιξη, ναι. Το βλέπεις και μόνο από τον χρόνο. Στα πρώτης γενιάς συνήθως υπήρχε χρονόμετρο που σπάνια ξεπερνούσε τη μία ώρα. Τώρα δεν υπάρχει καν χρονόμετρο, η διάρκεια είναι μεγαλύτερη και ταυτόχρονα ζεις μία υπερπαραγωγή με εφέ, ηθοποιούς κτλ».
Πολύ σημαντικό για τις επιχειρήσεις αυτές είναι το word of mouth. Υπάρχουν σελίδες στο facebook και πολλά sites με κριτικές για τα escape rooms. Κάποιες φορές μάλιστα, όπως μου λέει η Νατάσα, μπορεί να στηθούν και ομάδες ανθρώπων που πάνε σε ένα από αυτά μέσω των ψηφιακών ομάδων. Αν για παράδειγμα η παρέα σου δεν θέλει να σε συνοδεύσει σε ένα από αυτά.
Αυτό το στήσιμο της κοινότητας δημιουργεί προφανώς και συνθήκες υγιούς ανταγωνισμού μεταξύ όσων ασχολούνται με τα escape rooms. Η κοινότητα είναι μεγάλη αλλά έχει οργανωθεί με τέτοιο τρόπο, ώστε είναι αδύνατο για μία επιχείρηση να στεριώσει αν δεν έχει να προσφέρει κάτι ποιοτικό στους πελάτες της. Κάθε αρπακολλατζίδικη προσπάθεια θα εντοπιστεί γρήγορα και είναι καταδικασμένη να αποτύχει.
Και οι καλύτεροι στον κόσμο
Αυτή την επιμονή στο να βγει κάτι καλό την κατάλαβα και από τις απαντήσεις του ιδιοκτήτη του Lockhill. «Ήμουν πάντα φανατικός αναγνώστης βιβλίων τρόμου και ο HP Lovecraft ήταν πάντα από τους αγαπημένους μου συγγραφείς. Όλο το Lockhill και η ιστορία των δωματίων του, είναι αναφορά σε διάφορα έργα του», μου απαντά όταν τον ρωτάω πώς ξεκίνησε το Lockhill.
O συγκεκριμένος συγγραφέας αλλά και ο λεγόμενος «κοσμικός τρόμος» έχουν ούτως ή άλλως μπει στο προσκήνιο της ποπ κουλτούρας τα τελευταία χρόνια. Πάντως, και ο ίδιος, όπως και η Νατάσα, δηλώνει οπαδός των ταινιών τρόμου «διασκεδάζω πολύ με ταινίες τρόμου καθώς πάντα προσφέρουν ένα πολύ ευχάριστο είδος αγωνίας και αδρεναλίνης, αλλά επίσης λατρεύω οτιδήποτε τρομακτικό».
Είναι όμως η πραγματικότητα ότι η Ελλάδα βρίσκεται στην κορυφή του πλανήτη ως προς τα escape rooms; «Παρότι ως χώρα δεν έχουμε πολλές παγκόσμιες πρωτιές, στον τομέα των δωματίων απόδρασης τα πάμε εξαιρετικά καλά. Σχεδόν όλοι οι κατασκευαστές δωματίων στην Ελλάδα, έχουν δημιουργήσει φοβερές περιπέτειες βάζοντας πολύ προσωπικό μεράκι και προσπαθώντας να ανεβάσουν κάθε φορά τον πήχη». Θεωρεί ότι η πρωτοτυπία και το κυνήγι του διαφορετικού είναι που έχει αναδείξει την ελληνική τους εκδοχή.
Το γεγονός αυτό αντικατοπτρίζεται και στο εξωτερικό. «Υπάρχει μια ολόκληρη κοινότητα τουριστών που κάνουν "escape tourism". Έρχονται στην Αθήνα δηλαδή για 2-3 μέρες μόνο και μόνο για να παίξουν όσα περισσότερα δωμάτια μπορούν σε αυτές τις μέρες. Δεν ενδιαφέρονται για αρχαία και μουσεία, αλλά μόνο για escape rooms». Πολλές φορές μπορεί να έρθουν και 2-3 φορές.
Πολύ ενδιαφέρον μου φάνηκε και το πώς στήνεται ένα escape room. Το πιο κοντινό που μου έρχεται είναι το γύρισμα μίας ταινίας με το σενάριο, τη σκηνογραφία και τους ηθοποιούς της. «Σωστά, και τα τρία αποτελούν πολύ σημαντικό κομμάτι αλλά υπάρχουν και άλλες παράμετροι που πρέπει να λάβουμε υπόψιν».
«Οι γρίφοι/αποστολές που καλείται να λύσει κάθε ομάδα ποικίλουν σε αριθμό και πολυπλοκότητα. Επίσης όσα συμβαίνουν κατά τη διάρκεια του παιχνιδιού εξαρτώνται σε πολύ μεγάλο βαθμό από τον τρόπο που αλληλεπιδρούν οι παίκτες με τα τεκταινόμενα», συμπληρώνει. «Οι ηθοποιοί σε ένα δωμάτιο τρόμου, έχουν ζωντανό κοινό πολύ κοντά τους, το οποίο συχνά επηρεάζει άμεσα και απροσδόκητα την εξέλιξή του».
Με βάση όλα τα παραπάνω, φαίνεται τα escape rooms ήρθαν για να μείνουν ως διακριτός τρόπος κατανάλωσης ποπ κουλτούρας στην Ελλάδα. «Τα πάμε πολύ καλά και τα τελευταία χρόνια εταιρείες του εξωτερικού ζητούν να αναπαράγουν πολλά ελληνικά δωμάτια σε άλλες χώρες. Οι Έλληνες κατασκευαστές έχουν αστείρευτο μεράκι και θέληση για ακομα πιο εντυπωσιακά δωμάτια και το κοινό φαίνεται να είναι σταθερό».
Ακολουθήστε το Reader.gr στα Google News για να είστε πάντα ενημερωμένοι για όλες τις ειδήσεις από την Ελλάδα και τον κόσμο.
