«Βροχή» από μολότοφ αμαύρωσε για ακόμα μία φορά μία μεγάλη ειρηνική διαδήλωση στο κέντρο της Αθήνας με τους κουκουλοφόρους να προκαλούν επεισόδια και να προξενούν καταστροφές σε καταστήματα μετά το τέλος του συλλαλητηρίου για τη σιδηροδρομική τραγωδία στα Τέμπη. Οι εικόνες αυτές δημιουργούν, όπως είναι φυσικό, ανησυχία ειδικά σε συνδυασμό με τα γνωστά περιστατικά βίας κατά πολιτικών προσώπων των τελευταίων ημερών. Πρόκειται για συντονισμένες πρακτικές σύγκρουσης, που επισκίασαν επί μακρόν τις μαζικές κοινωνικές κινητοποιήσεις στη χώρα μας, με τον κίνδυνο μίας εξτρεμιστικής αναζωπύρωσης εν μέσω μάλιστα προεκλογικής περιόδου να αποτελεί πεδίο σοβαρού πολιτικού προβληματισμού.
Πολύ περισσότερο, εάν ληφθεί υπόψη πως τα επεισόδια στο κέντρο της Αθήνας σημειώθηκαν παρά το γεγονός ότι πρόσφατα αυστηροποιήθηκε το ποινικό πλαίσιο της κατοχής και ρίψης βομβών μολότοφ, πράξεις, που πλέον αντιμετωπίζονται από τη Δικαιοσύνη ως κακουργήματα επισείοντας ποινές 10ετούς κάθειρξης. Βέβαια, στην κατεύθυνση της υιοθέτησης της νέας ποινικής αντιμετώπισης των συγκεκριμένων αδικημάτων από τα ελληνικά δικαστήρια χρειάστηκε η παρέμβαση της Ολομέλειας του Αρείου Πάγου το περασμένο καλοκαίρι, που ξεκαθάρισε το τοπίο αναφορικά με τις μολότοφ.
Τι ισχύει τελικά με τις μολότοφ
Ειδικότερα, το Νοέμβριο του 2021 τα άρθρα 270 και 272 του Ποινικού Κώδικα τροποποιήθηκαν θέτοντας σε άλλη βάση τη βαρύτητα των παραπάνω πράξεων. Συγκεκριμένα, προβλέπεται κάθειρξη έως 10 έτη για όποιον προξενεί έκρηξη με οποιοδήποτε τρόπο αν από την πράξη μπορεί να προκύψει κίνδυνος για άνθρωπο και με κάθειρξη τουλάχιστον 10 ετών στην περίπτωση, που η έκρηξη είχε ως αποτέλεσμα το θάνατο άλλου. Επιπρόσθετα, βάσει του άρθρου 272 Π.Κ, «όποιος κατασκευάζει, προμηθεύεται ή κατέχει εκρηκτικές ή εμπρηστικές ύλες, βόμβες ή μηχανισμούς, από τα οποία μπορεί να προκληθεί κίνδυνος για άνθρωπο τιμωρείται με κάθειρξη έως 10 έτη αν ο υπαίτιος συμμετέχει σε δημόσια συνάθροιση πλήθους ή αφορά μεγάλη ποσότητα των ανωτέρω υλικών ή αντικειμένων».
Συνδυαστικά, η κρίση των αρεοπαγιτών ότι οι μολότοφ είναι «εκρηκτικοί μηχανισμοί» και όχι απλώς «εμπρηστικοί» προσδιορίζει επακριβώς τη βαρύτητα μιας εγκληματικής ενέργειας, που στο πρόσφατο παρελθόν αποτελούσε ένα πάρα πολύ συχνό φαινόμενο κατά τη διάρκεια των μεγάλων συγκεντρώσεων διαμαρτυρίας. Το καθοριστικό αυτό δεδομένο για την ένταξη της κατοχής και ρίψης μολότοφ στις τελευταίες επιβαρυντικές ποινικές διατάξεις προέκυψε ύστερα από την αίτηση αναίρεσης υπέρ του νόμου, του αντεισαγγελέα του Αρείου Πάγου κατά του βουλεύματος του Δικαστικού Συμβουλίου του Ναυτοδικείου Πειραιά, το οποίο αποφάνθηκε: 1) να μην γίνει κατηγορία σε βάρος ναύτη για τις αξιόποινες πράξεις:
- της έκρηξης από κοινού,
- της κατασκευής και κατοχής εκρηκτικών υλών από κοινού και
- της παράνομης χρήσης εκρηκτικών υλών,
2) να παραπεμφθεί ο κατηγορούμενος στο ακροατήριο του Πενταμελούς Ναυτοδικείου Πειραιώς για να δικαστεί για τις αξιόποινες πράξεις:
- της διατάραξης της κοινής ειρήνης,
- της απόπειρας απλής σωματικής βλάβης από κοινού σε βάρος δημόσιων υπαλλήλων (αστυνομικών) κατά την εκτέλεση της υπηρεσίας τους, μετά από μεταβολή της κατηγορίας από απόπειρα βαριάς σκοπούμενης σωματικής βλάβης από κοινού σε βάρος δημόσιων υπαλλήλων (αστυνομικών) κατά την εκτέλεση της υπηρεσίας τους,
- της διακεκριμένης παράνομης οπλοφορίας και
- της οπλοχρησίας.
Στην προκείμενη περίπτωση, και βάσει του βουλεύματος του Δικαστικού Συμβουλίου του Ναυτοδικείου Πειραιά, ο κατηγορούμενος το 2018 και ενώ ήταν στρατιωτικός «από πρόθεση συμμετείχε σε συγκεντρωμένο πλήθος, που με ενωμένες δυνάμεις διέπραττε βιαιοπραγίες εναντίον προσώπων και πραγμάτων και ο ίδιος τέλεσε βιαιοπραγίες. Ειδικότερα, στον ανωτέρω τόπο και χρόνο, και περί ώρας 23.40 μ.μ. και στην οδό Στουρνάρη στο κέντρο της Αθήνας, συμμετείχε σε συγκεντρωμένο πλήθος πενήντα (50) περίπου ατόμων, τα οποία με ενωμένες δυνάμεις διέπρατταν βιαιοπραγίες στήνοντας φλεγόμενα οδοφράγματα και ρίχνοντας βόμβες μολότοφ και πέτρες εναντίον αστυνομικών των διμοιριών της Υποδιεύθυνσης Αποκατάστασης Τάξης της Διεύθυνσης Αστυνομικών Επιχειρήσεων Αττικής, οι οποίοι επιχειρούσαν να καταστείλουν τη δράση του συγκεντρωμένου πλήθους».
Η απόφαση του Αρείου Πάγου
Εξαιρετικό ενδιαφέρον έχει το σκεπτικό της Ολομέλειας του Αρείου Πάγου για το εάν «ο κατηγορούμενος έριχνε απλές κοκτέιλ μολότοφ και όχι εκρηκτικές μολότοφ», όπως αποφάνθηκε το Δικαστικό Συμβούλιο του Ναυτοδικείου Πειραιά. «Πρέπει να σημειωθεί ότι με το άρθρο 49 του Ν. 4855/2021, που άρχισε να ισχύει από την 12η-11-2021, τροποποιήθηκε η διάταξη της παραγράφου 1 του άρθρου 272 του νέου ΠΚ, με την προσθήκη των εμπρηστικών υλών, βομβών ή μηχανισμών. Ως εκρηκτικές ύλες, κατά τη διάταξη του άρθρου 1 παρ. 1 στοιχ. ε' του Ν. 2168/1993 θεωρούνται και τα "στερεά ή υγρά σώματα, τα οποία από οποιαδήποτε αιτία υφίστανται χημική μεταβολή και μετατρέπονται σε αέριες μάζες με συνθήκες υψηλών θερμοκρασιών ή πιέσεων, με αποτελέσματα βλητικά ή ρηκτικά".
Η βενζίνη, όπως και άλλα εύφλεκτα υλικά, αν και δεν αποτελούν καθεαυτά εκρηκτικές ύλες, υπό την επίδραση ανύψωσης της θερμοκρασίας εντός κλειστού χώρου υφίστανται, σε βραχύ χρονικό διάστημα, χημική μεταβολή, με ταυτόχρονη ανάπτυξη μεγάλης ποσότητας αερίων και θερμότητας, με αποτέλεσμα την παραγωγή ρηκτικών αποτελεσμάτων και, συνεπώς, με την έννοια αυτή η βενζίνη συμπεριλαμβάνεται στις εκρηκτικές ύλες. Ως εκρηκτικός μηχανισμός, κατά τη διάταξη του άρθρου 1 παρ. 1 στοιχ. στ' του Ν. 2168/1993, θεωρείται κάθε συσκευή, που μπορεί να προκαλέσει έκρηξη οποιασδήποτε εκρηκτική ύλης».
Στο πλαίσιο αυτό, «είδος εκρηκτικού μηχανισμού αποτελεί και η γνωστή με την ονομασία "βόμβα Μολότοφ", ήτοι φιάλη, περιέχουσα εύφλεκτο υγρό, όπως βενζίνη, που εκσφενδονίζεται με αναμμένο το φυτίλι και προκαλεί με την πτώση της σε σκληρή επιφάνεια έκρηξη, γιατί, αν και ως τελικό αποτέλεσμα έχει τον εμπρησμό, παρά ταύτα το άμεσο αποτέλεσμά της δεν είναι η πυρκαγιά, αλλά η έκρηξη, δηλαδή η λόγω της ανάφλεξης και της ανύψωσης της θερμοκρασίας βίαιη ρήξη των τοιχωμάτων της φιάλης και η απελευθέρωση αερίων, συνέπεια της οποίας είναι η μετά την έκρηξη πυρκαγιά.
Περαιτέρω, κατασκευή εκρηκτικών υλών ή εκρηκτικών μηχανισμών είναι η δημιουργία από πρώτες ύλες τέτοιων υλών ή μηχανισμών, ενώ κατοχή υπάρχει όταν η εκρηκτική ύλη ή ο εκρηκτικός μηχανισμός βρίσκεται στη διάθεση του δράση είτε γι' αυτόν τον ίδιο είτε για άλλον. Υποκείμενο του σωρευτικώς μικτού εγκλήματος του άρθρου 272 παρ. 1 του ΠΚ μπορεί να είναι οποιοδήποτε πρόσωπο κατασκευάζει, προμηθεύεται ή κατέχει εκρηκτικές (από την 12-11-2021 και εμπρηστικές) ύλες, βόμβες ή εκρηκτικούς μηχανισμούς και, συνεπώς, δεν απαιτείται να έχει ορισμένη ιδιότητα, με σκοπό να τις χρησιμοποιήσει ο ίδιος για να προξενήσει κοινό κίνδυνο σε ξένο πράγμα, ήτοι απειλή της ιδιοκτησίας τρίτων σε μεγάλη κλίμακα, ή κίνδυνο ανθρώπου ή να τις παραχωρήσει σ΄ άλλον για να τις χρησιμοποιήσει για τον ίδιο σκοπό, η επιτυχία του οποίου είναι αδιάφορη», με τον Αρειο Πάγο να αναιρεί, εν μέρει, υπέρ του νόμου, το συγκεκριμένο βούλευμα του Δικαστικού Συμβουλίου του Ναυτοδικείου Πειραιά.
Ακολουθήστε το Reader.gr στα Google News για να είστε πάντα ενημερωμένοι για όλες τις ειδήσεις από την Ελλάδα και τον κόσμο.
