Χθες η «Θύρα 7» εξέδωσε μια (άκρως συγκινητική για τους οπαδούς του Ολυμπιακού) ανακοίνωση που καλούσε τον κόσμο των ερυθρολεύκων να συγκεντρωθεί, την ημέρα του μεγάλου τελικού του Europa Conference League, στο Μοναστηράκι και από εκεί, όλοι μαζί να πάνε με πορεία στη Νέα Φιλαδέλφεια. Μέσα στην ανακοίνωση αυτή υπάρχει και η εξής αναφορά: «Θα ξαναφορέσει, την ιερή και ματωμένη ερυθρόλευκη ο Νίκος Γόδας από το πρωί και θα μας κοιτάει από ψηλά!».
Δεν ήταν λίγοι αυτοί (ακόμα και Ολυμπιακοί, δυστυχώς) που αναρωτήθηκαν ποιος είναι ο Νίκος Γόδας. Η απάντηση βρίσκεται στο «ματωμένη ερυθρόλευκη» και θα τη διαβάσετε αναλυτικά στη συνέχεια. Το ζήτημα, ωστόσο, είναι πως σχεδόν ίδια ηρωική ιστορία έχει να μας «πει» και ο Μιχάλης Αναματερός. Αμφότεροι ήταν προπολεμικά ποδοσφαιριστές του Ολυμπιακού. Και οι δυο στον εμφύλιο πόλεμο ήταν αντάρτες. Και οι δυο έχασαν τη ζωή τους.
«Να με δολοφονήσετε με τη φανέλα του Ολυμπιακού»
Ο Νίκος Γόδας γεννήθηκε το 1921 στο Αϊβαλί. Με την καταστροφή της Σμύρνης η οικογένεια του περνάει στην Ελλάδα. Πρώτα Μυτιλήνη, μετά Κρήτη και τέλος Πειραιάς. Το σπίτι της οικογένειας ήταν στην Κοκκινιά. Αν και ανήλικος ο Γόδας έπιασε δουλειά στο εργοστάσιο του Κεραμεικού, το οποίο έφτιαχνε κεραμικά. Το εργοστάσιο αυτό βρισκόταν στη συμβολή των οδών Πειραιώς και Φαλήρου εκεί που σήμερα υπάρχει το εργοστάσιο της Ελαΐς, μια ανάσα, δηλαδή, από το γήπεδο Καραϊσκάκη!
Ο Νίκος Γόδας έπαιζε μπάλα με την ομάδα του εργοστασίου. Γρήγορα, όμως, μαγνήτισε τα βλέμματα των ανθρώπων του Ολυμπιακού οι οποίοι του πρότειναν να υπογράψει δελτίο σε ηλικία 17 ετών! Ο Γόδας αρχίζει και καθιερώνεται με τον Ολυμπιακό όπου ξεχώρισε παίζοντας στο δεξί άκρο της επίθεσης των Πειραιωτών. Οι συμπαίκτες του τον έλεγαν «καλλιτέχνη» γιατί διάθετε ένα σπάνιο ταλέντο και θεωρούταν ένα από τα μεγαλύτερα ανερχόμενα αστέρια της χώρας.
Παράλληλα, με το ποδόσφαιρο ο Γόδας είχε ανοίξει ένα ρεμπέτικο μαγαζί με το όνομα «τα αραπάκια» όπου εμφανίστηκαν ο Τσιτσάνης, ο Βαμβακάρης ενώ εκεί είχε πρωτοζητήσει δουλειά ο Μανώλης Χιώτης.
Όταν ο πόλεμος έριξε βαριά τη σκιά του πάνω από την Ελλάδα, ο Νίκος Γόδας οργανώθηκε στις τάξεις του ΕΑΜ-ΕΛΑΣ. Ανέπτυξε έντονη αντιστασιακή δράση ως μέλος του 5ου Επίλεκτου Λόχου του ΕΛΑΣ στην Κοκκινιά. Στη μάχη της «Ηλεκτρικής» στο Κερατσίνι, βρισκόταν στα πολυβολεία. Στις 7 Μαρτίου του 1944 πήρε μέρος στη μάχη της Κοκκινιάς. Τα ματωμένα Δεκεμβριανά τον βρήκαν να πολεμά τους Άγγλους στο νεκροταφείο της Ανάστασης στον Πειραιά.
Στη συνέχεια ο Γόδας έφυγε από την Αθήνα και βγήκε στο βουνό. Έλαβε μέρος σε πολλές μάχες στο Βελούχι αλλά μια ισχυρή πνευμονία τον ανάγκασε να επιστρέψει στην Αθήνα. Ήταν λίγο μετά τη Συμφωνία της Βάρκιζας και το κλίμα δεν ήταν καλό για τους ηττημένους. Αδύναμος και χωρίς άλλα κουράγια, συνελήφθη μετά από «καρφωτή». Η συνέχεια δεδομένη. Φυλακές Αβέρωφ, Αίγινα και τέλος Κέρκυρα. Ακόμα και μέσα στη φυλακή, όμως, ο Γόδας δεν εγκατέλειψε τη μεγάλη του αγάπη για το ποδόσφαιρο και τον Ολυμπιακό. Έπαιξε μπάλα στην ομάδα που είχε δημιουργηθεί από τους φυλακισμένους στην Αίγινα, ενώ στο κελί του, σε ένα καρφί έχει κρεμασμένη την ερυθρόλευκη, ριγωτή φανέλα.
Ο Γόδας ήταν ένας από τους κατηγορούμενους στη δίκη του «ασύλου της Κοκκινιάς». Η δίκη έγινε τον Ιούνιο και τον Ιούλιο του 1945 και σύμφωνα με το κατηγορητήριο ο ποδοσφαιριστής του Ολυμπιακού ήταν ένας από τους αντάρτες που εκτέλεσαν δεκάδες πολιτικούς τους αντιπάλους. Σύμφωνα με μαρτυρίες της εποχής, ωστόσο, ο Νίκος Γόδας έπεσε θύμα της ίδιας του της φήμης. Κανείς από τους μάρτυρες στη δίκη δεν τον αναγνώρισε ανεπιφύλακτα. Κανείς δεν είπε πως «ναι, τον είδα να εκτελεί». Όλοι, όμως, ήξεραν το όνομα του και αυτό όπως αποδείχθηκε έκανε κακό στον επιθετικό των ερυθρόλευκων.
Όλοι οι κατηγορούμενοι καταδικάστηκαν σε θάνατο. Η απόφαση του έκτακτου στρατοδικείου εκτελέστηκε την 19η Νοέμβρη του 1948, μέχρι τότε ο Νίκος Γόδας αρνήθηκε πολλές φορές να γίνει «δηλωσίας».
Εκείνο το παγωμένο πρωινό, ο Γόδας βγήκε από κελί του φορώντας το παλτό του και από μέσα την φανέλα του Ολυμπιακού. «Νενικήκαμεν. Ζήτω οι ολυμπιονίκεις του σοσιαλισμού. Γεια σας, συναθλητές μου», ήταν τα τελευταία λόγια του φεύγοντας από τη φυλακή με τελικό προορισμό το νησί Λαζαρέτο της Κέρκυρας για να τον εκτελέσουν.
Εκεί, στάθηκε μπροστά στο εκτελεστικό απόσπασμα με τρόπο ηρωικό και μοναδικό. Όταν ο επικεφαλής του αποσπάσματος τον ρώτησε ποια είναι η τελευταία του επιθυμία εκείνος του απάντησε: «Να μου ρίξετε και να με δολοφονήσετε με τη φανέλα του Ολυμπιακού και να μην μου δέσετε τα μάτια, για να βλέπω τα χρώματα της ομάδας μου πριν τη χαριστική βολή»! Αυτά ήταν και τα τελευταία του λόγια.
Στο ερώτημα αν ο τότε επίσημος Ολυμπιακός θα μπορούσε να είχε αποτρέψει την εκτέλεση του ποδοσφαιριστή του, ο 45χρονος σκηνοθέτης Χρήστος Γόδας, ανιψιός του αδικοχαμένου Νίκου, σε παλαιότερη συνέντευξή του είχε δηλώσει πως: «Όταν έλαβαν χώρα αυτά τα γεγονότα, πρόεδρος του Ολυμπιακού ήταν ο βιομήχανος Μανούσκος. Όταν του ετέθη το ερώτημα - και υπάρχουν μαρτυρίες για αυτό - από τον Μουράτη, αν θα μπορούσε να μεσολαβήσει η ομάδα για να σωθεί η απάντηση ήταν: ''Όπως έστρωσε ας κοιμηθεί''».
Ένας αντάρτης... Θρύλος
Το 1910 στην Αθήνα, γεννήθηκε ο Μιχάλης Αναματερός. Ο άνθρωπος αυτός γεννήθηκε και ήταν σαν η μοίρα να τον είχε σημαδέψει από την αρχή. Η καταγωγή του ήταν από την Απείρανθο της Νάξου. Το χωριό του τελευταίου των παρτιζάνων Μανώλη Γλέζου. Ως τόπος γέννησης του Αναματερού αναφέρεται το Μεταξουργείο και ειδικότερα η συμβολή των οδών Σατωβριάνδου και Ίωνος. Την περίοδο των Δεκεμβριανών η συγκεκριμένη περιοχή ονομαζόταν και «Στάλινγκραντ της Αθήνας» εξαιτίας των σφοδρών μαχών ανάμεσα στους αντάρτες και τον εθνικό στρατό.
Ο Αναματερός ήταν ένα φτωχόπαιδο που λάτρευε να παίζει ποδόσφαιρο. Άρχισε στον Ηρακλή Αθηνών αλλά την ίδια χρονιά (1935) πήρε μεταγραφή στον Ολυμπιακό ως αλλαγή του Λεωνίδα Ανδριανόπουλου που είχε το παρατσούκλι «στραβοσουγιάς».
Λένε για τον Αναματερό πως τεχνικά δεν ήταν κάτι ιδιαίτερο. Ήταν ένας ποδοσφαιριστής που είχε ταβάνι το 7/10 αλλά ήξερες πως θα έκανε τα πάντα προκειμένου να σου δώσει μέσα στον αγώνα αυτό το εφτάρι. Έδινε και την ψυχή του για τον Ολυμπιακό. Ήταν – κατά βάση – επιθετικός αλλά έπαιζε με την ίδια άνεση και στα αριστερά της επίθεσης. Αλλά ήταν και τερματοφύλακας όποτε το χρειαζόταν η ομάδα. Τον έλεγαν «πανούργο» γιατί χρησιμοποιούσε μέσα στο παιχνίδι όλη του την πονηριά προκειμένου να νικήσει τον αντίπαλο ποδοσφαιριστή.
Φόρεσε για πρώτη φορά την ερυθρόλευκη ριγωτή τον Σεπτέμβριο του 1935 σε ένα φιλικό με την Προοδευτική ενώ το επίσημο ντεμπούτο του ήταν τον Ιανουάριο του 1936 σε ένα ματς με τον Εθνικό. Αγωνίστηκε με τη φανέλα του Ολυμπιακού σε πέντε εθνικά πρωταθλήματα, ισάριθμα τοπικά του Πειραιά και σε δυο διοργανώσει του κυπέλλου. Συνολικά είχε 57 συμμετοχές και πέτυχε 26 γκολ!
Με τον Ολυμπιακό πανηγύρισε τρεις φορές την κατάκτηση του πρωταθλήματος (1936, 1937, 1938), έπαιξε στην ιστορική συντριβή επί του Παναθηναϊκού με 6-1 (Φεβρουάριος του 1936), ενώ σημαντικότερος αγώνας του ήταν η νίκη της ΑΕΚ με 5-1 όπου πέτυχε χατ-τρικ!
Ο Αναματερός για τελευταία φορά έπαιξε στο Καραϊσκάκη τον Απρίλιο του 1940 σε έναν αγώνα κόντρα στον Αθηναϊκό, ενώ για τελευταία φορά φόρεσε την ερυθρόλευκη φανέλα σε έναν αγώνα με αντίπαλο τον Κεραμεικό 22 ημέρες πριν η φασιστική Ιταλία κηρύξει τον πόλεμο στην Ελλάδα.
Ήταν ένα γνήσιο παιδί του Πειραιά, ένας μάγκας, ένας αλήτης όχι με την κυριολεκτική έννοια αλλά με την έννοια που έδωσε σε αυτή τη λέξη η λαϊκή κουλτούρα, ο άνθρωπος, δηλαδή, που είναι μοναχικός, έξω από νόρμες και ασφυκτικά πλαίσια, που απολαμβάνει την ελευθερία γεμάτος και ταυτόχρονα άδειος απ' όλα. Ο εκρηκτικός του χαρακτήρας φαινόταν στους αγώνες του Ολυμπιακού όπου αποβλήθηκε αρκετές φορές.
Ο Αναματερός αγαπούσε τον Ολυμπιακό και δεν τον ξέχασε ούτε στις μαύρες ημέρες του πολέμου, της κατοχής και του εμφυλίου. Πάντα έβρισκε χρόνο για να μιλάει για την αγαπημένη του ομάδα και πάντα οι Παναθηναϊκοί και οι Αεκτζήδες συμπολεμιστές του τον πείραζαν. Αντάρτης του ΕΛΑΣ στον εμφύλιο ο Αναματερός σκοτώθηκε σε μάχη στην Αθήνα στη διάρκεια των Δεκεμβριανών στα Εξάρχεια. Μπορεί να μη ζήτησε, όπως ο Γόδας, να φορέσει τη φανέλα του Ολυμπιακού πριν το τέλος αλλά είναι δεδομένο πως και αυτός αξίζει μια θέση στην Ιστορία των Ερυθρόλευκων.
Ακολουθήστε το Reader.gr στα Google News για να είστε πάντα ενημερωμένοι για όλες τις ειδήσεις από την Ελλάδα και τον κόσμο.
