Σας λέει κάτι ο όρος «ντζίνγκα»; Αν όχι δεν έχετε παρά να διαβάσετε το κείμενο που ακολουθεί. Από χθες που ο κόσμος θρηνεί την απώλεια του τεράστιου Πελέ, όλοι θυμήθηκαν τα «μαγικά» που έκανε μέσα στα γήπεδα και οδηγούσε τις ομάδες του από θρίαμβο σε θρίαμβο. Λίγοι, ωστόσο, είναι αυτοί που ξέρουν πως τα μαγικά του Πελε δεν είναι και τόσο μαγικά και κυρίως δεν ήταν και τόσο δικά του. Αυτό που κατάφερε ο «βασιλιάς», ωστόσο, είναι μοναδικό. Κατάφερε να ενσωματώσει μια ξεχασμένη πολεμική τέχνη μέσα στο ποδόσφαιρο και να κάνει αυτόν τον συνδυασμό εξαιρετικά αποτελεσματικό. Ακούγεται περίεργο; Είναι. Αλλά αυτή είναι και η μαγεία του. Είναι μια σχεδόν ξεχασμένη ιστορία που αν και σημάδεψε το παγκόσμιο ποδόσφαιρο και την εξέλιξή του, σήμερα δε μνημονεύεται παρά από ελάχιστους. Τα γεγονότα του 1958 έφτασαν τόσο βαθιά στο DNA του βασιλιά των σπορ που πλέον σχεδόν κανείς δε θυμάται πως ήταν το ποδόσφαιρο πριν από αυτό.
Τι είναι το «ντζίνγκα»;
Η ιστορίας μας ξεκινά από τα βάθη του Αμαζονίου, περνά μέσα από κοινωνικούς αποκλεισμούς και ρατσιστικές συμπεριφορές για να φτάσει μέχρι τα στάδια ανά την υφήλιο και να ξεσηκώνει τους απανταχού ποδοσφαιρόφιλους. Στις αρχές του 16ου αιώνα, οι Πορτογάλοι φτάνουν στη Βραζιλία ως αποικιοκράτες. Μαζί τους φέρνουν σαν σκλάβους πολλούς Αφρικανούς. Τους χρησιμοποιούσαν ως φτηνά εργατικά χέρια προκειμένου να μεγαλουργήσουν και να χτίσουν μια πλούσια αποικία. Πολλοί από τους σκλάβους, ωστόσο, βλέποντας τις ανεξερεύνητες ζούγκλες της Βραζιλίας, επιλέγουν να ρισκάρουν τις ζωές τους προκειμένου να κερδίσουν την πολυπόθητη ελευθερία. Δραπετεύουν και χάνονται μέσα στην πυκνή βλάστηση του Αμαζονίου και όχι μόνο.
Για να επιβιώσουν ανακαλύπτουν μια πολεμική τέχνη που μοιάζει αρκετά με χορό. Την ονομάζουν ντζίνγκα και επί της ουσίας πρόκειται για τον «πρόγονο» αυτού που στις μέρες μας έφτασε ως «καποέιρα». Οι συμμετέχοντες σε αυτή την τέχνη σχηματίζουν ένα roda (κύκλο) και εναλλάσσονται παίζοντας όργανα και τραγουδώντας, ενώ παράλληλα χωρίζονται σε ζευγάρια στο κέντρο του κύκλου. Η τέχνη χαρακτηρίζεται από συνεχή ακροβατικά, προσποιήσεις, προφάσεις και εκτεταμένη χρήση του εδάφους, καθώς και σαρωτικών κινήσεων, κλωτσιών και κεφαλιών. Όταν μετά από πάρα πολλά χρόνια η δουλεία καταργείται στη Βραζιλία, οι πρώην σκλάβοι και νυν Βραζιλιάνοι πολίτες καλούνται να εγκαταλείψουν τις ζούγκλες και να ζήσουν πλέον στις πόλεις ως ισότιμα μέλη της κοινωνίας.
Βγαίνοντας από τις ζούγκλες διαπιστώνουν πως εκτός από τη δουλεία είχε απαγορευθεί και το ντζίνγκα, ως μια θανατηφόρα και εξαιρετικά επικίνδυνη πολεμική τέχνη. Για όλους αυτούς τους ανθρώπους, ωστόσο, το ντζίνγκα ήταν τρόπος ζωής και έπρεπε να το βοηθήσουν να επιζήσει. Έτσι βρέθηκε ο μοναδικός τρόπος για να προπονούνται νόμιμα στην πολεμική αυτή τέχνη χωρίς κανείς να μπορεί να τους πει κάτι. Ναι! Σωστά καταλάβατε. Ενσωμάτωσαν πολλές από αυτές τις κινήσεις στο ποδόσφαιρο. Η ύστατη μορφή του «ντζίνγκα» εξελίχθηκε μέσα από τους ποδοσφαιριστές που έκαναν ανάποδα «ψαλιδάκια», περνούσαν την μπάλα πάνω από τον αντίπαλο και πηδούσαν ψηλά για να κάνουν κοντρόλ με το στήθος, έκαναν πάσες χωρίς να αφήνουν το… τόπι να ακουμπάει στο έδαφος, σήκωναν την μπάλα τεντώνοντας τα πόδια και κάνοντας «τακουνάκια» κλπ κλπ κπ.
Οι τραγωδίες του 1950, 1954 και ο θρίαμβος του 1958
Το βραζιλιάνικο ποδόσφαιρο είναι γεμάτο εντυπωσιακές ενέργειες. Καμία σχέση δεν έχει με το πειθαρχημένο ευρωπαϊκό ποδόσφαιρο και αυτό το πλήρωσε η Σελεσάο σε δυο μουντιάλ που θεωρούσε... δικά της. Η Βραζιλία διοργάνωσε το μουντιάλ του 1950, έφτασε στον τελικό αλλά εκεί που όλοι περίμεναν πως θα σηκώσει την «κούπα», στο κατάμεστο από 200.000 θεατές Μαρακανά, τελικά χάνει από την Ουρουγουάη με 2-1. Το ίδιο πατατράκ και στο μουντιάλ του 1954 στην Ελβετία. Το εντυπωσιακό ποδόσφαιρο της Βραζιλίας δεν αρκεί για την κούπα και έτσι η Σελεσάο φτάνει μέχρι τα προημιτελικά όπου χάνει με το εμφατικό 4-2 από τη μεγάλη Ουγγαρία και επιστρέφει στη Βραζιλία με σκυμμένο κεφάλι.
Όταν έγινε η ανάλυση των δυο αυτών αποτυχιών όλο το ανάθεμα έπεσε πάνω στο «ντζίνγκα» το οποίο, ουσιαστικά, απαγορεύεται για δεύτερη φορά απλά τώρα το απαγορεύουν οι... προπονητές οι οποίοι προσπαθούν να προσαρμόσουν το βραζιλιάνικο παιχνίδι στα ευρωπαϊκά πρότυπα. Όλα αυτά, όμως, μέχρι που εμφανίζεται στο προσκήνιο ο Έντσον Αράντες ντο Νασιμέντο που έμεινε στην ιστορία με το ψευδώνυμο «Πελέ»! Ο κοντός πιτσιρικάς ανακαλύφθηκε από τον κυνηγό ταλέντων της Σάντος, Βαλντεμάρ Ντε Μπριτο και ήταν αυτός που με… άγνοια κινδύνου, επέβαλε σε ηλικία μόλις 17 ετών το «ντζίνγκα» ως βασικό τρόπο παιξίματος της Σελεσάο. Έχοντας στο πλάι του τον σπουδαίο Γκαρίντσα, μετέφεραν το ποδόσφαιρο που έπαιζαν στις φτωχογειτονιές του Μπαούρου και του Σάο Πάουλο μέσα στα επαγγελματικά γήπεδα. Αρχικά οι αντιδράσεις ήταν έντονες για το... πρωτόγονο ποδόσφαιρο που έπαιζε, ωστόσο, σύντομα ακόμα και οι πλέον δύσπιστοι, πείστηκαν πως η ομορφιά βρίσκεται στο ξεχωριστό και όχι σε ένα αταίριαστο στο βραζιλιάνικο ταπεραμέντο, τρόπο παιχνιδιού, όπως το ευρωπαϊκό.
Ο Πελέ αν και μόλις 17 ετών πήρε τη Σελεσάο από το χέρι και την οδήγησε στην κορυφή του κόσμου στο μουντιάλ του 1958 όπου νίκησε στον τελικό την οικοδέσποινα Σουηδία με 2-5! Από εκεί και πέρα άπαντες στη χώρα της Σάμπας αποθεώνουν το ντζίνγκα (που σήμερα πλέον θεωρείται η ψυχή της Βραζιλίας) και τον συγκεκριμένο τρόπο παιχνιδιού και στην Ευρώπη παραδέχονται πως «οι Βρετανοί εφηύραν το ποδόσφαιρο αλλά οι Βραζιλιάνοι το τελειοποίησαν»!
Ακολουθήστε το Reader.gr στα Google News για να είστε πάντα ενημερωμένοι για όλες τις ειδήσεις από την Ελλάδα και τον κόσμο.
