Τους τουρίστες τους βλέπεις παντού. Κυκλοφορούν ελαφρώς αγχωμένοι, με τα κινητά στο χέρι, ανοιχτά στις λίστες από το TripAdvisor για «τις 10 καλύτερες εμπειρίες ηλιοβασιλέματος στην πόλη». Σίγουρα θα τους δεις κατά χιλιάδες να σχηματίζουν ουρές σε μνημεία, τουριστικά αξιοθέατα, προορισμούς. Είναι εκεί πριν από εσένα, έχουν ξυπνήσει τη σωστή ώρα, έχουν φάει τηνφέτα ψωμί με την ξενοδοχειακή μαρμελάδα από τις 07:05, έχουν τραβήξει το ζόρι τους να βγάλουν εισιτήριο ημερήσιο στο μετρό, αλλά και πάλι, όπου κι αν πήγες, είναι ήδη μπροστά σου, στο καλύτερο πλασάρισμα της ουράς.
Ναι, ζούμε την εποχή που οι τουρίστες είναι παντού, είναι χιλιάδες και συχνά είναι αφόρητη η συμβίωση μαζί τους, όσο κι αν δεν το ομολογούμε φωναχτά. Μπορεί κάτι να αλλάξει;
Το «πρόβλημα» ξεκίνησε μαζί με τις πρώτες μαζικές εξόδους διακοπών, όταν η ανθρωπότητα φάνηκε πως «νικάει» την πανδημία. Τα ταξίδια διεθνώς πήραν τα πάνω τους, υπερβολικά γρήγορα. Και ξαφνικά, τουρίστες βουτούσαν στη Fontana di Trevi, έβγαζαν χαμογελαστές σέλφι στο Άουσβιτς, χάρασσαν τα ονόματα τους στους τοίχους 2.300 ετών του Κολοσσαίου στη Ρώμη, ενώ στο Μπαλί, μια Ρωσίδα ινφλουένσερ απελάθηκε, αφού φωτογραφήθηκε μπροστά από ένα ιερο δέντρο ηλικίας 700 ετών.
Στη Βαρκελώνη, το 1990, είχαν καταγραφεί 1,7 εκατομμύρια επισκέπτες που έμειναν σε ξενοδοχειακά καταλύματα. Το 2019, είχαν πολλαπλασιαστε. 9,5 εκατομμύρια μόνο σε ξενοδοχεία, χωρίς να υπολογίζονται τα δωμάτια Airbnb. Στη Βενετία υπάρχει ίσος αριθμός κλινών για επισκέπτες και για τουρίστες: 49.000. Στο Παρίσι, εταιρεία τηλεφωνίας κατέγραψε πέντε εκατομμύρια μη γαλλικούς αριθμούς τηλεφώνων στην πόλη, κατά τη σεζόν 2022-23. Σε ορισμένες γειτονιές του Παρισιού, οι επισκέπτες ανά τετραγωνικό χιλιόμετρο αγγίζουν τους 100.000.
Με 2,4 δισεκατομμύρια ανθρώπους να επισκέπτονται διαρκώς συγκεκριμένες πόλεις και νησιά ανά την Ευρώπη και τον κόσμο, είναι σαφές πως ο υπερτουρισμός έχει ήδη γίνει ασφυκτικός, σαν μέγγενη για κάθε ντόπιο. Μπορεί να αντιμετωπιστεί;
Θες να έρθεις στο Άμστερνταμ για μια άγρια νύχτα; Μείνε μακριά!
Το Αμστερνταμ άγγιξε τους 20 εκατομμύρια επισκέπτες σε ένα χρόνο (2021). Η πόλη, λόγω των «βιτρινών» με τις σεξεργάτριες και της ελευθεριακής προσέγγισης ως προς τη χρήση κάνναβης, συνδέθηκε με τις «άγριες» ολιγοήμερες διακοπές Βρετανών τουριστών και όχι μόνο. Σήμερα η πόλη επιχειρεί να κάνει rebranding ως ένας πολιτιστικός προορισμός. Ήδη αρκετές «βιτρίνες» είτε λειτουργούν σε περιορισμένο ωράριο, είτε έχουν κλείσει, ενώ το κάπνισμα χασίς στους δρόμους της πόλης απαγορεύεται. Επίσης, έχοντας εντοπίσει ότι οι τουρίστες google-άρουν και επισκέπτονται φανατικά καθετί που λέγεται "Amsterdam", επιχειρούν να μετονομάσουν μακρινές παραλίες και κάστρα ως "Amsterdam beach/castle", σε ένα πείραμα αποκέντρωσης που δείχνει ενδιαφέρον.
Παράλληλα, η δημοτική καμπάνια με τα μηνύματα "stay away", δίνει ένα σαφές μήνυμα σε Βρετανούς τουρίστες που «ψήνονται για μπάχαλα» στην πόλη.
Την ίδια στιγμή, αξίζει να τονίσουμε πως η τοπική οικονομία του Άμστερνταμ αναπτύσσεται σταθερά, με ρυθμό που αγγίζει το 132% σε βάθος 25ετίας (1995-2019). Η ανάπτυξη αυτή προήλθε κυρίως από την παροχή υπηρεσιών στους τομείς IT, Πληροφορικής, Οικονομία και Επιχειρηματικότητας, με τον τουρισμό να ακολουθεί. Σε μια ένδειξη επιμονής προς τον ποιοτικό τουρισμό, η δημοτική αρχή της πόλης πέτυχε και τη ματαίωσή αεροπορικών δρομολογίων με υψηλό αποτύπωμα άνθρακα (πχ. από την Καλιφόρνια).
Αν δεν είσαι το Άμστερνταμ;
Οι «ποιοτικοί» τουρίστες συνήθως έχουν και χρήματα, άρα γιατί να μην πληρώσουν δημοτικούς φόρους, καθώς κάνουν χρήση αγαθών και χώρων που ανήκουν στους ντόπιους; Το ερώτημα αυτό παραμένει, εκκωφαντικό και «βασανιστικό» για όσους φοβούνται να παρέμβουν στην ελεύθερη αγορά. Στο Παρίσι πληρώνεις φόρο για να μείνεις σε ξενοδοχεία της πόλης, ως και πέντε ευρώ τη νύχτα. Στο Λονδίνο υπάρχει ακόμα ένας δισταγμός για την καθιέρωση ενός τέτοιου μέτρου. Στο Μάντσεστερ πρόσφατα καθιερώθηκε φόρος μίας λίρας ανά βράδυ. Στο Μπουτάν, ο τουριστικός φόρος ανέρχεται στα 200 δολάρια. Μια κάποια υπερβολή.
Ακόμα κι αν μετονομάσεις την Αίγινα σε «αθηναϊκό νησί της Αίγινας» ή τη Σίφνο σε «Ακρόπολη των Κυκλάδων», το πιθανότερο είναι πως οι τουρίστες θα συνεχίσουν να αναζητούν την original Ακρόπολη. Από την άλλη, αν ανεβάσεις διαφημιστικές πινακίδες στο μετρό Συντάγματος, που να γράφουν «μην έρχεστε στην Επίδαυρο για να φάτε ντορίτος και να κάνετε YouTube live, βάρβαροι», ίσως ακουστείς σκληρός. Αλλά σίγουρα θα αντανακλάς το κοινό αίσθημα.
(με στοιχεία από τους Financial Times)
Ακολουθήστε το Reader.gr στα Google News για να είστε πάντα ενημερωμένοι για όλες τις ειδήσεις από την Ελλάδα και τον κόσμο.
