«Άγριες Μέλισσες» και «Maestro», «Σασμός» και «Έτερος Εγώ»: Η ελληνική τηλεόραση τα τελευταία χρόνια βιώνει μια ολική επαναφορά προς το να αγκαλιάσει ξανά τα μαζικά κοινά και ταυτόχρονα να ξεφύγει, πέρα από τα ελληνικά σύνορα.
Την ίδια στιγμή, οι σαπονόπερες των περασμένων δεκαετιών, έχουν κερδίσει ήδη το σήμα του «κλασικού» και προβάλλονται με μεγάλη επιτυχία σε επανάληψη, σαν να μη πέρασε μια μέρα από το 1991. Ήθελα να γυρίσω πίσω, να βρω ξανά του νήματος την άκρη σε αυτή την - κάτι σαν - υποψία εγχώριας τηλεοπτικής βιομηχανίας που φαίνεται πως θέλει να υπάρξει, μετά και την προβολή του «Maestro» από το Netflix.
Σαπουνόπερες, η «βενζίνη» της ελληνικής τηλεόρασης
Πριν εμφανιστούν ο Χάρης Ρώμας, η Ελένη Ράντου, ο Δημήτρης Αποστόλου και ο Αλέξανδρος Ρήγας, ο Μιχάλης Ρέππας και ο Θανάσης Παπαθανασίου, και φυσικά, η Δήμητρα Παπαδοπούλου, όλες οι πένες δηλαδή, που δημιούργησαν το DNA της πρωτότυπης ελληνικής σιτκομ, αλλά και οι δραματικοί δημιουργοί, όπως η Μιρέλλα Παπαοικονόμου, υπήρξαν οι σαπουνόπερες.
Ήταν προγράμματα με αρκετά επεισόδια, που προβάλλονταν συνήθως καθημερινά, έδειχναν ιστοριές με στερεοτυπικούς χαρακτήρες, μπόλικες υπερβολές ως προς τον κωμικό ή τον δραματικό τόνο κάθε ιστορίας, αλλά και τεχνικές εξτραβαγκάνζες, όπως τα γκρο πλαν, το «κολλητικό» σήμα αρχής και όχι μόνο.
Μίλησα με την Ορσαλία - Ελένη Κασσαβέτη, διδάσκουσα στο Τμήμα Δημοσιογραφίας και ΜΜΕ του ΑΠΘ και μέλος ΣΕΠ στο Ελληνικό Ανοικτό Πανεπιστήμιο, η οποία πρόσφατα εξέδωσε την έρευνα της πάνω στην ελληνική σαπουνόπερα, σε έναν αρκετά φιλόδοξο τόμο για την ελληνική τηλεόραση των Β. Βαμβακά και Γ. Πασχαλίδη.
«Ως βασικοί πυλώνες της ελληνικής σαπουνόπερας, ορίζουμε τον Νίκο Φώσκολο και τον Γιάννη Δαλιανίδη. Και αυτό διότι εργάστηκαν με εντυπωσιακή αφοσίωση στο να χτίσουν αυτό που έγινε η ελληνική σαπουνόπερα: Ο Δαλιανίδης πριν από τις ταινίες μας είχε χαρίσει μια πλουσιότατη φιλμογραφία, από τα λαμπερά μιούζικαλ - υπερπαραγωγές της δεκαετίας του `60, μέχρι τις ταινίες-κοινωνικής καταγγελίας των 80s, όπως τα «Τσακάλια» και η «Στροφή».
Ο Φώσκολος από την άλλη, εργάστηκε με απίστευτη ζέση στη δημιουργία σεναρίων από τη δεκαετία του `70 με τον «Άγνωστο Πόλεμο», μέχρι και τα 90s, με τις γνωστές δύο σειρές με την Τζάιαντ, την Βίρνα Δράκου και τον αστυνόμο Θεοχάρη. Ο μύθος που λέει ότι ο Φώσκολος ήταν κλεισμένος σε ένα υπόγειο και έγραφε σενάριο, δεν απέχει πολύ από την πραγματικότητα».
«Οι δύο τους, Φώσκολος και Δαλιανίδης, αγκάλιασαν το αμερικάνικο φορμάτ της σαπουνόπερας και το προσάρμοσαν πιστά στην ελληνική πραγματικότητα. Βρήκαν τις κεντρικές θεματικές τους και τις ανέπτυξαν με κάθε πιθανό τρόπο.
Η δυναστεία των ζάμπλουτων που τους συμβαίνει ξαφνικά «κάτι τρομερό». Η έντονη, σχεδόν επιτηδευμένη δραματικότητα στον τρόπο εκφοράς του λόγου και οι πλοκές που έπαιρναν πάντα την εξέλιξη που σόκαρε το κοινό, κι ας μην ήταν ρεαλιστική, όλα αυτά ήταν στοιχεία του έργου του Φώσκολου, με παραγωγές κυρίως φτηνές, που γυρίζονταν πάντα σε πλατώ, με σπάνια έως κανένα εξωτερικά γυρίσματα».
«Από την άλλη ο Δαλιανίδης είχε τις μονογονεϊκές οικογένειες, τους νέους που κάνουν πάντα του κεφαλιού τους και στο τέλος μια θεία τους κουνάει το δάκτυλο σε μια «τά θελές και τα πάθες» στιγμή, τα αγόρια που έχουν μια «κυρία Θάλεια» για μαμά και δεν κάνουν βήμα χωρίς την προστασία της, και μια «ξινή» που είναι δίπλα στον «φαρμακοτρίφτη» που πορεύονται στο άγνωστο ως γεννήτριες μιζέριας και καυγάδων.
Όλα αυτά, με μικρές ή μεγάλες παραλλαγές αποτέλεσαν μοτίβα της μυθοπλασίας του Δαλιανίδη, από τη δεκαετία του `80 και τα «Καθημερινά», ως το «Ρετιρέ» και τους «Μικρομεσαίους», σειρές που παρά την επανάληψη των ιστοριών και την πρόχειρη παραγωγή τους, σημείωναν τεράστια ποσοστά τηλεθέασης».
«Για μένα αυτός που εφήρμοσε καλύτερα το αμερικανικό μοντέλο σαπουνόπερας, αυτός που προσπάθησε περισσότερο για να δημιουργήσει πρωτογενείς ιστορίες, αυτός που οριακά, μπορεί να θεωρηθεί πως έκανε την καλύτερη σαπουνόπερα, παρά την εξωφρενική διάσταση πολλών σεναρίων του, ήταν ο Φώσκολος. Χωρίς φυσικά να υποτιμάται η τεράστια αξία του Γιάννη Δαλιανίδη σε αυτό το είδος μυθοπλασίας. Πολύ οριακά, μπορούμε να βάλουμε τον Φώσκολο λίγο πιο πάνω.»
Ακολουθήστε το Reader.gr στα Google News για να είστε πάντα ενημερωμένοι για όλες τις ειδήσεις από την Ελλάδα και τον κόσμο.
Ακολουθήστε το Reader.gr στα Google News για να είστε πάντα ενημερωμένοι για όλες τις ειδήσεις από την Ελλάδα και τον κόσμο.
