Στην πορεία των Ελληνοτουρκικών σχέσεων ανταμώσανε «εις την Πόλη» οι ηγέτες της Ελλάδας και της Τουρκίας. Μόνοι, κρατώντας στα χέρια τους όπως οι δωρητές των μεγάλων ναών, το οικοδόμημα της συνεννόησης, που απαιτεί η εποχή που ζούμε. Κάθε πλευρά προσέγγισε την κρίση, που προκαλείται από την εισβολή της Ρωσίας και την ένοπλη σύγκρουση, με πολλά αθώα θύματα, εκτοπισμούς και προσφυγιά, με τον δικό της τρόπο, προβάλλοντας τις θέσεις της, που δεν περιορίζονται από την αποκλειστική διμερή Ημερήσια Διάταξη. Το πεδίο της συζήτησης ευρύτατο, η πίστα εύθραυστη και το πρανές των επιλογών ολισθηρότατο. Και όμως διαχειρίστηκαν το γεγονός και τη στιγμή που εξελίχθηκε (momentum) με προσοχή και αμοιβαίο σεβασμό. Δημιουργήσανε τη νέα βάση συζήτησης αποδεχόμενοι τις κόκκινες γραμμές που έχουν τεθεί μέσα από μία μακρά και επίπονη διαδικασία απειλών και αντεγκλήσεων.
13 Μαρτίου2022: Το γεύμα ολοκληρώθηκε όπως ακριβώς είχε συναποφασισθεί. Mία ημέρα μετά το γεγονός η ενημέρωση στην Ελλάδα και την Τουρκία αξιολογεί θετικά την επιλογή και τη συμπεριφορά των δύο πολιτικών. Οι ηγέτες των δύο χωρών επαναπροσδιόρισαν το πλαίσιο μέσα στο οποίο πρέπει να εξελιχθούν οι διμερείς σχέσεις λαμβάνοντας υπόψη τις διεθνείς εξελίξεις και τις προσδοκίες της διεθνούς κοινότητας. Μετά τη συνάντηση Μητσοτάκη-Ερντογάν οι υφιστάμενοι τους Υπουργοί και οι υπηρεσίες δεν μπορούν να αποφύγουν την απαίτηση για ουσιαστικό έργο και ορθολογισμό στο πλαίσιο της καλής γειτονίας, του αμοιβαίου σεβασμού και της αλληλοκατανόησης, όπως επιβάλλει το συνολικό διεθνές δίκαιο.
Παρ όλη τη διαπίστωση περί μίας ουσιαστικής συνάντησης ακούγονται και πάλι «φωνούλες» κάποιων που αμφισβητούν τη σημασία της στιγμής και φοβικά αναλύουν το γεγονός αναφέροντας ότι η Ελλάδα προσήλθε στη συνάντηση από θέση αδυναμίας. Ουδέν μωρότερον του φοβικού στοχασμού. Η συνάντηση των δύο ηγετών ολοκληρώθηκε με απόλυτο σεβασμό στην αξιοπρέπεια των κρατών. Δεν διεφάνη το παραμικρό στοιχείο άνισων δεσμεύσεων ή εικαζόμενων παραχωρήσεων. Αντιθέτως, οι δηλώσεις μετά το γεύμα προβάλουν την εικόνα σοβαρής αντιμετώπισης των διεθνών προκλήσεων και την προοπτική εξελισσόμενης διμερούς, αλλά και πολυμερούς συνεργασίας. Η είδηση που περιήλθε από τον κύριο Ερντογάν για τον απεγκλωβισμό Ελληνίδας από τη Χερσώνα με τη μεσολάβηση της Τουρκίας ανανεώνει τις προσδοκίες συνεργασίας των δύο χωρών και σε άλλα πεδία του πολέμου της Ουκρανίας, με ισχυρότατη πιθανότητα η επόμενη εφαρμογή της κοινής δράσης για ασφαλείς ανθρωπιστικού διαδρόμους να εξελιχθεί στη Μαριούπολη.
Όσον αφορά στις εικαζόμενες συνεργασίες που αφορούν τα θέματα ενέργειας προφανώς και το πεδίο παραμένει ανοιχτό για όλους τους δρώντες και για όλες τις προοπτικές. Εγκαίρως και με παρρησία επισημάνθηκαν από πολλούς πολιτικούς και αναλυτές υπάρχουσες δυνατότητες αξιοποίησης των δυνατοτήτων του Δικαίου της Θάλασσας πριν προσφύγουμε στη Χάγη. Υπενθυμίζεται για πολλοστή φορά η συνεργασία για εκμετάλλευση του μεγαλύτερου πεδίου φυσικού αερίου που έχουν επιτύχει σουνίτες, Κατάρ, και σιήτες, Ιράν, σε μία περιοχή πολύ αποσταθεροποιημένη και με ιδιαίτερες θρησκευτικές εξάρσεις. Τα συμβόλαια συνεκμετάλλευσης υπογράφονται με εταιρείες που δραστηριοποιούνται στα ενεργειακά, διαθέτουν τα απαραίτητα γιγαντιαία κεφάλαια για τις απαιτούμενες εργασίες και προτείνουν ποσοστά στις χώρες στις οποίες ανήκουν τα πεδία. Οι προτάσεις των εταιρειών βασίζονται στα επιστημονικά και γεωλογικά στοιχεία που έχουν αναδείξει οι σεισμογραφικές και άλλες πολύ εξελιγμένες τεχνολογικές μελέτες. Με τις αποφάσεις συνεκμετάλλευσης δεν παραχωρούνται εθνική κυριαρχία και αποκλειστικά δικαιώματα, παρά μόνο δίδεται δικαίωμα εργασίας και παραγωγής ενέργειας έναντι συμφωνηθέντος τιμήματος. Βέβαια ο απαραίτητος όρος που τίθεται για να ενδιαφερθούν οι εταιρείες και να προταθούν συμβόλαια συνεκμετάλλευσης περιοχών είναι ο σαφής ορισμός των θαλασσίων ζωνών, ώστε το έργο να εξελιχθεί χωρίς προβλήματα.
Λίγες ημέρες πριν πραγματοποιηθεί η συνάντηση των δύο ηγετών επανήλθε στη συζήτηση, όχι μόνο από αναλυτές, αλλά και πολιτικούς που ηγήθηκαν στο Υπουργείο Εξωτερικών και στη διακυβέρνηση της χώρας, η ιδέα σύγκλισης διάσκεψης με συμμετοχή όλων των χωρών που ενδιαφέρονται για τον πλούτο της Μεσογείου. Για να αποφευχθούν εντάσσεις η διάσκεψη θα μπορούσε να οργανωθεί από τον Οργανισμού Φυσικού Αερίου για τη Μεσόγειο (EastMed Gas Forum), χωρίς αποκλεισμούς και περιορισμούς. Η Ελλάδα μπορεί να πρωταγωνιστήσει στην εξέλιξη της πρωτοβουλίας. Η στιγμή που διατυπώνεται η ιδέα είναι πολιτικά και στρατηγικά ιδανική και υποστηρίζεται από διάθεση ευρύτερων συνεργασιών, όπως διαπιστώνεται από τις κινήσεις των Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων, της Κύπρου, της Ιορδανίας, της Αιγύπτου, του Κατάρ, του Ομάν, του Μπαχρέιν. Η τάση που κυριαρχεί σήμερα στην ευρύτερη περιοχή μας χαρακτηρίζεται από την επιθυμία αποκατάστασης ευρύτερων συνεργασιών.
Την ώρα που ο Πρωθυπουργός της Ελλάδος συμμετείχε στην περιφορά των εικόνων στον χώρο του Οικουμενικού Πατριαρχείου και ψάλλονταν οι σχετικοί ύμνοι της εκκλησίας, ο μουεζίνης καλούσε στην μεσημεριανή προσευχή τους μουσουλμάνους της Πόλης. Μοναδική σύμπτωση για να θαυμάσουν οι φοβικοί την αρμονία της πολυπολιτισμικής κοινωνίας. Η ώρα ήταν 12.20΄.
Η συνάντηση Μητσοτάκη-Ερντογάν εξέπεμψε σημαντικό πολιτικό μήνυμα εκτόνωσης και αναπτυξιακής προοπτικής με αποδέκτες όχι μόνο τις χώρες της περιοχής μας, αλλά και μεγάλους παίκτες του διεθνούς στίβου. Έστω και αν η συνάντηση επιβλήθηκε το αποτέλεσμά της ξεπέρασε τις προσδοκίες πολλών, ακριβώς επειδή δεν έχει επιβληθεί, αλλά έχει προέλθει από συνειδητή επιλογή των δύο ηγετών.
Ακολουθήστε το Reader.gr στα Google News για να είστε πάντα ενημερωμένοι για όλες τις ειδήσεις από την Ελλάδα και τον κόσμο.
